پیشنشست همایش بینالمللی 120 سال روابط ایران و کشورهای آمریکای لاتین
پیشنشست همایش بینالمللی 120 سال روابط ایران و کشورهای آمریکای لاتین با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس دانشگاه تهران و 11 سفیر کشورهای ایبروآمریکا در روز شنبه 18 آذر 1402 در دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
در این همایش با همت دکتر مریم حقروستا، رئیس مرکز پژوهشی مطالعات کشورهای اسپانیاییزبان دانشگاه تهران، و با حمایت دفتر تبلیغات و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، و بنیاد رسانهای فرهنگی آمریکای لاتین خیام، سخنرانان عالیمقامی چون دکتر محمد مقیمی (رئیس دانشگاه تهران)، دکتر محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، دکتر عیسی کاملی (مدیرکل آمریکای وزارت امورخارجه)، آقای ادواردو ریکاردو گرادیلونه نتو (سفیر برزیل؛ که 120 سال پیش روابط ایران با این کشور آغاز شد) و خانم رومینا گوادالوپه پرز راموس (سفیر بولیوی و شیخالسفرای کشورهای آمریکای لاتین) حضور داشتند.
دکتر اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پیشنشست همایش بینالمللی 120 سال روابط ایران و امریکای لاتین، به سابقة طولانی روابط میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین اشاره کرد و گفت: «همزمان با ورود استعمار به آمریکای لاتین و آمریکا در اوایل قرن شانزدهم، در خلیج فارس ایران نیز شاهد ورود استعمارگران اروپا بودیم. استعمارگران پرتغالی نزدیک به یک قرن بخشهای مهمی از بنادر و جزایر ایران را در خلیج فارس در استعمار خود داشتند. لذا، اولین مواجهة ما با استعمارگران اروپایی، از جنس مواجهة امریکای لاتین بوده است.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مردان بزرگ ایرانزمین در اوایل قرن هفدهم اشاره کرد که تمامی استعمارگران پرتغالی را از خلیج فارس بیرون کردند. قهرمانان بزرگ آمریکای لاتین را نیز از قلم نینداخت و آنها را مورد تحسین و تمجید جریانهای انقلابی خطاب کرد.
دکتر اسماعیلی به ارتباطات اقتصادیـسیاسی ایران و کشورهای آمریکای لاتین و رشد چشمگیر آن در دهههای اخیر پرداخت و گفت: «ارتباطات فرهنگی میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین نیاز به رشد دارد.» و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مسئول برقراری و رشد این ارتباطات معرفی کرد و ابراز امیدواری کرد رایزنهای فرهنگی ایران در این کشورها فعال شوند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به سفر اخیر خود بههمراه رئیسجمهور ایران به این مناطق، گفت: «بهزودی در ونزوئلا و برزیل رایزنهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مستقر خواهند شد تا ارتباطات فرهنگی را بهشکل شایستهای برقرار کنند. برای اعزام رایزن فرهنگی در کوتاهترین زمان، به سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز آمادگی لازم را داراییم. متقابلاً، میزبان نمایندگان فرهنگی کشورهای آمریکای لاتین نیز خواهیم بود.»
دکتر اسماعیلی با اشاره به سفر قریبالوقوع خود به کشورهای آمریکای لاتین، بر اهمیت برقراری روابط فرهنگی تأکید دوچندان کرد و افزود: «تعاملات فرهنگی در زمینة فیلم و سریال، کتاب، تئاتر و موسیقی بهطور جد، میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین باید برقرار شود، چراکه زبان فرهنگ و هنر ماناترین زبان در برقراری ارتباطات میان ملل، کشورها و دولتهای مختلف است.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری هفتههای فرهنگی مشترک نیز اعلام آمادگی کرد و از حضور خود در نمایشگاه کتاب ونزوئلا در ماه پیش و چند ماه قبل از مراسم رونمایی کتابی از زندگی رهبر معزز انقلاب به زبان اسپانیایی سخن گفت. همچنین، از حضور پررنگ کشورهای آمریکای لاتین در نمایشگاه کتاب ایران، بزرگترین نمایشگاه کتاب در دنیا، یاد کرد که وزیر فرهنگ ونزوئلا مهمان ویژة آن بود. وی افزود: «برای میزبانی سایر کشورهای آمریکای لاتین در نمایشگاه بینالمللی کتاب ایران بهعنوان مهمان ویژه، اعلام آمادگی میکنیم.»
دکتر اسماعیلی از سفرای کشورهای آمریکای لاتین خواست تا گسترش تعاملات فرهنگی را بیش از گذشته در دستور کار خود قرار دهند و ابراز امیدواری کرد با آمادگی کامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فعالیتهای فرهنگی سفرا در خاتمة مأموریتشان در ایران در صدر فعالیتهای آنها باشد. شاهد زندة آمادگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزاری نمایشگاه هنرهای تجسمی کشورهای آمریکای لاتین در موزة هنرهای معاصر بود و حضار را به بازدید از آن دعوت کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خطاب به سفرای کشورهای ایبروآمریکا، گفت: «جمهوری اسلامی ایران، بهعنوان کشوری پیشرو در مبارزات عدالتخواهانه و ضداستعماری، شما را همراه و همکار خود در این آرمان بزرگ میداند.» همچنین، برای مردم عزیز فلسطین و غزه در روزهای سخت در مقابله با رژیم جنایتکار صهیونیستی آرزوی پیروزی کرد و مراتب تقدیر خود را از کشورهای آمریکای لاتین در حمایت از مردم مظلوم فلسطین اعلام داشت و ابراز امیدواری کرد بهزودی شاهد برقراری عدالت و دموکراسی واقعی در فلسطین اشغالی باشیم.
دکتر اسماعیلی از دانشگاه تهران، بهخصوص از دکتر سعیدرضا عاملی، در برگزاری این همایش راهبردی و مهم تجلیل کرد و ابراز امیدواری کرد برگزاری این نشست به افزایش تأملها و دیپلماسی علمی و فرهنگی میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین بیش از گذشته کمک کند.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر سید محمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران در پیشنشست همایش بینالمللی ۱۲۰ سال روابط ایران و آمریکای لاتین ابراز امیدواری کرد: «این همایش فرصتی باشد تا محققان و اساتید و تحلیلگران سیاسی به بررسی مسائل و چالشها و شناسایی فرصتهای روابط ایران و کشورهای آمریکای لاتین بپردازند و نقشة راه جدیدی را پیش روی ارتباطات و روابط آیندة جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آمریکای لاتین قرار دهند.»
دکتر مقیمی با بیان اینکه در ۱۲۰ سال اخیر شاهد افتوخیزهای فراوانی در روابط ایران و کشورهای آمریکای لاتین بودهایم، افزود: «در سالیان گذشته، عمدتاً تغییرات سیاسی در هیئت حاکمة ایران و این کشورها مانع این نشده است که بین جامعة ایرانی و جامعة کشورهای آمریکای لاتین واگرایی صورت گیرد. علت آن را ناظر بر اشتراکهای راهبردی فرهنگی بین دو جامعه میدانم و این اشتراکها را بهمثابة چسب فرهنگی تلقی میکنم که علیرغم چالشهای سیاسی در روابط، مانع از واگرایی شده است.»
رئیس دانشگاه تهران در تشریح اشتراکهای راهبردی بین ایران و کشورهای آمریکای لاتین در چهار محور، بیان داشت: «اولین اشتراک در حوزة تاریخی، تمدنی و فرهنگی است. فرهنگی که سالیان گذشته بر مردمان کشورهای آمریکای لاتین حاکم بوده است فرهنگی است بسیار غنی و مبتنیبر میراث تمدنی بسیار ارزشمند؛ از آن جمله میتوانیم به قوم اینکاها، آزتکها و مایاها اشاره کنیم. از طرف دیگر ایرانیان نیز میراث تمدنی بسیار غنی دارند که یکی از سه تمدن اصلی در دنیا معرفی میشود. فرهنگ تمدنساز ایرانی در طول تاریخ، همواره توانسته است در ارتقای بشر بسیار مؤثر واقع شود.»
رئیس دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: «ما در فرهنگ تمدنی ایران و کشورهای آمریکای لاتین شاهد درخشش فرهیختگان و شعرا و نویسندگان و اندیشمندان مختلفی بودهایم که توانستهاند در تعامل بین این دو تمدن، روابط را بهبود دهند و زمینه را برای بهرهمندی مردمان دو جامعه از تمدن قوی خود فراهم کنند. ما در دورة تمدنی و فرهنگی معاصر برخی شعرا و نویسندگان برجستة آمریکای لاتین را میتوانیم نام ببریم که در میان ادبدوستان ایرانی و حتی عامة مردم شناختهشده هستند. از جمله فرهیختگانی که اکثراً دارندة جایزة نوبل ادبیات هستند و در ایران شناختهشده هستند و بعضاً کتابهای آنها به فارسی ترجمه شده است، میتوان به اندیشمندانی همچون گابریل گارسیا مارکز (کلمبیا)، اوکتاویو پاز (مکزیک)، کارلوس فوئنتس (مکزیک)، پابلو نرودا (شیلی)، گابریلا میسترال (شیلی)، خورخه لوئیس بورخس (آرژانتین) و پائولو کوئیلو (برزیل) اشاره کرد. کمتر ایرانی ادبدوست را میتوان پیدا کرد که با آثار ادبی این نویسندگان آشنا نباشد. حتی برخی اشعار و متون ادبی متعلق به این ادبای آمریکای لاتین بین عامة مردم ایران روایت میشود. گفتمان فرهنگی مشترک بین ایرانیان و مردمان آمریکای لاتین بهخوبی مشهود است. علاوهبر این نویسندگان، آزادیخواهان و قهرمانان آمریکای جنوبی مانند سیمون بولیوار، خوزه دسان مارتین، ارنستو چگوارا، فیدل کاسترو و هوگو چاوز قهرمانان الهامبخش آمریکای لاتین مورد احترام ایرانیان هستند. این پیوند فرهنگی بین ایران و مردمان آمریکای لاتین، همواره ناگسستنی و پایدار بوده است و تحولات و تغییرات سیاسی در این کشورها و ایران نتوانسته است عامل جدایی و واگرایی این دو فرهنگ شود.»
دکتر مقیمی، دومین اشتراک راهبردی بین ملتهای آمریکای لاتین و ایران را ناظر بر «آرمانهای مشترک» دانست و گفت: «آرمانها و ارزشهای مشترکی همچون عدالتخواهی، ظلمستیزی و کسب استقلال سیاسی و اجتماعی از استکبار مؤلفههای مهمی هستند که در دو جامعة ایرانی و آمریکای لاتین بهخوبی مشهود است.»
اشتراک راهبردی سوم که در راستای مؤلفه دوم اشتراکها ایفای نقش میکند، دشمن مشترک است. دکتر مقیمی گفت: «ایران و کشورهای آمریکای لاتین همواره مورد طمع قدرت استکباری آمریکا بودهاند و میتوانیم رد پای دخالتهای بیجای آمریکا را در آمریکای لاتین، چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی، در روایتهای تاریخی بهخوبی مشاهده کنیم.»
رئیس دانشگاه تهران افزود: «درست نزدیک به دو قرن پیش، دکترین مونرو در ایالاتمتحدة آمریکا دربارة کشورهای آمریکای لاتین بیانگر سلطهجویی آمریکا و ادعاهای نابهجای آمریکا در کشورهای آمریکای لاتین است. همین شرایط را حدود ۷۰ سال پیش در ایران شاهد بودیم، بهطوریکه قانون کاپیتولاسیون که با فشار آمریکا در ایران به تصویب رسید، بیانگر استعمار و سلطهجویی آمریکا بر مردم ایران بود. دکترین مونرو و قانون کاپیتولاسیون دو تجربة تلخی است که مردمان کشورهای آمریکای لاتین و ایران از آمریکا دارند و آمریکا تلاش کرده است به دو جامعة آمریکای لاتین و ایران همچون حیاط خلوت خود نگاه کند، کمااینکه همانطورکه آمریکای لاتین در اصل مونرو، همچون حیاط خلوت آمریکا تلقی میشود، بر اساس قانون کاپیتولاسیون، نظام شاهنشاهی ایران در قبل از انقلاب اسلامی نیز همین نقش را برای آمریکا در خاورمیانه بازی میکرد.»
استاد دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران ادامه داد: «امروز که اینجا جمع شدهایم وضعیت کاملاً دگرگونه شده و با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، همچنین با سرکارآمدن دولتهای انقلابی در کشورهای آمریکای لاتین، سلطهجویی ایالاتمتحده آمریکا در ایران و آمریکای لاتین رنگ باخته است. مطمئناً در این شرایط مهمترین دشمن ما برای توسعة روابط، آمریکا است و هرگز حاضر نیست بهراحتی از منافع خود، چه در خاورمیانه و چه در کشورهای آمریکای لاتین، دست بکشد. بنابراین، در این بستری که قرار داریم بایستی برای توسعة روابط بین ایران و کشورهای آمریکای لاتین در دو جبهه حضور قدرتمندی داشته باشیم؛ یکی اینکه راهحل چالشهای مربوط به روابط خودمان را با روشهای علمی و بهکارگیری اندیشة اساتید و تحلیلگران سیاسی و اجتماعی خودمان توسعه دهیم؛ از سوی دیگر مراقب آمریکا در زمینة تخریب روابط باشیم. این شرایط را برای ما دشوار و ضرورت هوشیاری ما را دوچندان میکند.»
وی با یادآوری سه مؤلفة مهم «میراث تاریخی و تمدنی مشترک»، «آرمانهای مشترک» و «دشمن مشترک» بهعنوان اشتراکهای راهبردی ایران و آمریکای لاتین، خاطرنشان کرد: «چهارمین مؤلفة راهبردی در روابط دو جامعه، تشابه ادراکی است. الهیاتی که بر جوامع آمریکای لاتین حاکم است مبتنیبر الهیات آزادیبخش و انتقادی است که بر مبنای آن، حضور دین و اعتقادات و ارزشهای عقیدتی را در ادارة امور اجتماعی و اقتصادی جامعه ضروری میداند. این همان چیزی است که فلسفة اصلی انقلاب اسلامی در ایران بود و انقلابیون در ایران بهدنبال این بودند که بتوانند ارزشهای الهی و عقیدتی را در ادارة امور جامعه بهکار گیرند.»
دکتر مقیمی با تأکید بر اینکه «به همان میزانی که ما با کشورهای آمریکای لاتین اشتراکهای راهبردی داریم، در خصوص کشورهای آمریکایی انگلیسیتبار مانند ایالات متحده آمریکا و کانادا، دارای تفارق فرهنگی هستیم.» همچنین، تصریح کرد: «نتوانستیم به اندازة کافی از فرصتهایی که در سایة این اشتراکهای راهبردی وجود دارد استفادة لازم را برای تقویت و توسعة روابط ماندگار و پایدار بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آمریکای لاتین انجام دهیم. ازآنجاکه جوهرة روابط ایران و آمریکای لاتین، اصالت و درونمایة فرهنگی، تمدنی، آرمانها و دشمن مشترک و تشابه ادراکی انسانی دارد، بستر برای نقشآفرینی نهادهای علمی و فرهنگی فراهمتر است و میتوانیم از طریق دیپلماسی علمی، بهمنزلة مهمترین سازوکار برای پایدارسازی و ارتقای این روابط و بهرهمندی ملتها از دستاوردهای این روابط، استفادة بهینه کنیم.»
وی افزود: «دیپلماسی علمی در سایة اشتراکهای راهبردی، پیشران کلیدی در توسعة روابط همهجانبه ایران و آمریکای لاتین است. معتقدم دیپلماسی علمی بهطور مشخص، از طریق تریبون دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران نقشی پیشران را برای توسعة روابط بین کشورهای آمریکای لاتین و ایران خواهد داشت. امروز دیگر فقط صرفاً اکتفا به ایجاد مواضع مشترک، که البته امر بسیار مهمی در تعامل کشورهای آمریکای لاتین و ایران در رابطه با مسائل جهانی است، بهتنهایی کفایت نمیکند و لازم است حتماً برنامة اقدام جامع مشترکی را پیریزی کنیم و آن را بهاجرا درآوریم. همة اینها از طریق نقشآفرینی نهادهای علمی و فرهنگی ایران و کشورهای آمریکای لاتین تحققپذیر است.»
رئیس دانشگاه تهران در پایان ضمن تشکر از دکتر سید سعیدرضا عاملی، رئیس دانشکدة مطالعات جهان، و دستاندرکاران برگزاری همایش، توصیه کرد تا با جدیت بیشتری نسبت به گذشته، دانشکدة مطالعات جهان محل رفتوآمد دیپلماتها، سفرا و مقامهای سیاسی کشورهای مختلف، بهویژه کشورهای همگرا، باشد و این نشست فضای جدیدی را برای تعاملات بیشتر دیپلماتها و نخبگان دانشگاهی آمریکای لاتین با دانشکدة مطالعات جهان فراهم کند.
دکتر کاملی، سومین سخنران پیشنشست همایش بینالمللی 120 سال روابط ایران و آمریکای لاتین، موضوع این همایش را یکی از موضوعهای مهم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: «در واکاوی و آسیبشناسی روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین، به گزارههای زیر رسیدیم: گزارة اول، فقدان شناخت کافی و لازم بهاندازة ظرفیت ایران و کشورهای آمریکای لاتین؛ گزارة دوم، رسمیبودن سطح روابط که لازم است بهسمت فضای غیررسمی حرکت کنیم، لذا نقش دیپلماسی فرهنگی، رسانهای و نخبگانی و سایر اجزای دیپلماسی عمومی بسیار مهم است؛ گزارة سوم، عدمتداوم و پیوستگی در سیاست خارجی ایران و آمریکای لاتین است، لذا در جهت فعالسازی و مستمرسازی این ارتباطات در حرکت هستیم؛ گزارة چهارم و مهمتر تعیین جایگاه کشورهای آمریکای لاتین در منشور و در پهنة سیاست خارجی ما؛ و گزارة آخر، کمبود تماسها و ارتباطات بین ایران و کشورهای آمریکای لاتین.»
دکتر کاملی عنوان کرد: «در دولت جناب آقای دکتر رئیسی، در تلاشیم آمریکای لاتین را از حاشیه به متن سیاست خارجی بیاوریم. ما آمریکای لاتین را مجموعهای واحد با ارزشها و پیوندهای مشترک میبینیم. در عین وحدت، کثرتی نیز در این منطقه حاکم است. سطح تعاملات ما با کشورهای آمریکای لاتین مشابه و یکسان نیست. با برخی کشورها روابط ممتاز، با برخی روابط متوسط و روبهجلو، و با برخی روابط ضعیف داریم. تمام تلاش ما در روابط با آمریکای لاتین در حرکت روبهجلوست.»
دستیار وزیر امورخارجة کشورمان روابط با کوبا، نیکاراگوئه، بولیوی، ونزوئلا و برزیل را در دستة روابط ممتاز جای داد. روابط با مکزیک و آرژانتین را در دستة متوسط خواند و افزود: «در دستة روابط ضعیف بهدلیل عدمشناخت متقابل و کمی ارتباط هنوز به برقراری روابط موفق نشدهایم، اما آنچه برای ما مهم است، چشمانداز کار ما با کشورهای آمریکای لاتین است. ما بهدنبال فعالسازی تمامی عناصر دیپلماسی از دیپلماسی رسمی بهسمت دیپلماسی غیررسمی و تقویت تعاملها با آمریکای لاتین هستیم. تدوین نقشة راه در تعامل قوی با این کشورها در دستور کار ماست. این کار با کشورهای کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه انجام شده و اسناد راهبردی امضا شده است.»
دکتر کاملی با وجود چالشها در روابط، فرصتها را بیشتر دانست و بر تعاملات فرهنگی، فراخور این نشست تأکیدی ویژه داشت و گفت: «فعالکردن افق نگاه به ایران فرهنگی و تمدنی در تعامل با کشورهای منطقه بسیار اساسی است. ما محدودیتی برای گسترش روابط و همکاری با تکتک کشورهای آمریکای لاتین نداریم. ایران پس از چهل سال، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، و تحت تحریمهای شدید و یکجانبة آمریکا، اکنون وارث و دارای بسیاری از تجربهها و دستاوردهایی است که میتواند با آمریکای لاتین به اشتراک گذارد. ایران آمادگی خود را برای عرضة خدمات فنی و مهندسی، فناوری و هر آنچه در عرصة علم، فرهنگ و اقتصاد کسب کرده است به آمریکای لاتین اعلام داشته است.»
دکتر کاملی دستاوردهای دو سال اخیر و در دولت جناب آقای دکتر رئیسی را در آمریکای لاتین منحصربهفرد خواند و چنین برشمرد: امضای اسناد راهبردی، بیش از 10 میلیارد دلار تجارت، تأسیس خانههای علم و فناوری، حضور ناوگروه ایرانی و عبور از تنگة ماژلان و پهلوگیری در بندر برزیل، عرضة خودروها و مواد غذایی ایرانی در فروشگاههای کشورهای آمریکای لاتین.
مدیر بخش روابط ایران با آمریکا تأکید کرد: «روابط ما با کشورهای آمریکای لاتین عین وجود دشمن مشترک، در چارچوب تأمین منافع مشترک به پیش میرود. 120 سال روابط میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین معرف آن است که عمر این روابط به اندازة عمر کشورهای استقلالیافته است. حضور ایران، علیرغم ادعاها و تصویرسازیهای غلط برخی در آمریکای شمالی، محدود به چند سال اخیر نیست.»
ریکاردو گرادیلونه نتو، سفیر برزیل، دیگر سخنران پیشنشست همایش بینالمللی 120 سال روابط ایران و آمریکای لاتین بود. این کشور اخیراً نیز توافقنامة همکاری با بولیوی به امضا رسانده است. سفیر برزیل دربارة توافقهای ایران و برزیل در بخش کشاورزی سخن گفت و افزود: «مقرر شده است از 16 تا 26 دسامبر اساتید دانشگاه سنتپوئولو در این دانشکده سخنرانی داشته باشند. ترویج زبان پرتغالی و فارسی در دو کشور از اهم مباحث آنان خواهد بود، چراکه آشنایی با زبان کشورها به برقراری روابط عمیق کمک شایانی خواهد کرد.»
با توجه به ریاست جمهوری مجدد آقای دولا، در برزیل، سفیر برزیل ایشان را یکی از دوستان خوب ایران خطاب کرد و گفت: «با توجه به الحاق قریبالوقوع ایران به بریکس، در تلاشیم حمایت خود را از ایران بیشتر و روابط خود را با آن عمیقتر کنیم. حتی با حذف دلار و یورو میتوانیم در توسعة تجارت گامهای بزرگی برداریم.»
حضور سفیر برزیل در دو جلسة مهم و اخیر در ایران یکی برای آغاز بهکار خود در ایران بهعنوان سفیر و دیگری برای بررسی روابط سیاسی میان دو کشور در کنار بهگفتة او این اقدام بسیار خوب دانشکدة مطالعات جهان در برگزاری این نشست از اهم دیگر سخنان این سفیر بود و بر تحکیم روابط با ایران تأکید داشت.
سفیر برزیل بر بحران اخیر حماس و اسرائیل نیز اشاره کرد و گفت: «گفتگو برای یافتن راهکار برای این مسئله ضروری است. در سازمان ملل نیز پیگیری آن ضروری است.» ایشان با ابراز تأسف از نقش آمریکا در ایجاد ممانعت در برقراری روابط میان ایران و برزیل و بحرانهای ایجادشده در منطقه، بر نقش سفرای دو کشور در تحکیم و تقویت روابط تأکید کرد.
توسعة گردشگری، علم و فناوری، تجارت، و روابط دیپلماسی میان دو کشور از دیگر بخشهای سخنان سفیر برزیل با تأکید بر ظرفیتهای مشترک دو کشور بود.
پرز، سفیر بولیوی و شیخالسفرای کشورهای آمریکای لاتین، سخنران آخر پیشنشست همایش بینالمللی 120 سال روابط ایران و آمریکای لاتین بود. وی تاریخچة این روابط را از زمان قاجاریه تا معاصر مروری اجمالی کرد: در سال 1900م، نمایندة ایران، اسحاقخان، روابط را با آمریکا شکل داد و همین طور ادامه یافت. با نامة فیدل کاسترو به ایران، روابط با آمریکای لاتین شکل گرفت و پیوستن به جنبش عدمتعهد آغاز شد. چاوز نیز همین مسئله را دنبال کرد.
پرز تأکید کرد: «این روابط را نباید صرفاً از نظر تاریخی بررسی کرد، بلکه با توجه به آیندة روابط و تحولات جهانی باید بدان نگریست. تا پیش از انقلاب اسلامی ایران، نگاه به برقراری رابطه با غرب بود. رابطه با آمریکای لاتین منافع غرب را محدود میکرد. توافقنامههای اولیه با کشورهای آمریکای لاتین نیز ابتدا در واشنگتن یا کشور دیگری به امضا میرسید. در جریان جنگ جهانی دوم، دولتها نظامی در آمریکای لاتین بر سر قدرت بودند که یا دولتهای فاشیستی بودند یا دولتهای ملیگرای پوپولیستی. با موج بازگشایی سفارتخانهها در ایران در زمان پهلوی دوم، ترجیح به برقراری ارتباط با کشورهای نفتخیر نظیر اکوادور، ونزوئلا و مکزیک و غرب بود. در دهة هفتاد و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، روابط با کوبا و فیدل کاسترو تقویت شد. اوج این روابط در دوران ریاست جمهوری آقای احمدینژاد شکل گرفت.» توافق هستهای میان آرژانتین و ایران نیز از دیگر موارد برشمردة ایشان بود که به مرحلة اجرا نرسید ولی کشورهای آلبا همواره در برنامة هستهای ایران، مدافع ایران بودهاند. با خروج آمریکا از برجام، روابط ایران و آمریکای لاتین رونق بیشتری هم یافت.
شیخالسفرای کشورهای آمریکای لاتین ادامه داد: «روابط کشورهای آلبا با ایران دوجانبه است. با برزیل نیز 87 درصد مبادلات و با آرژانتین 15 درصد مبادلات تجاری ایران در جریان است. با اروگوئه و آرژانتین روابط ایران همواره پیوسته بوده است. با شیلی و نیکاراگوئه در حال افزایش روابط است. مردم ایران و کشورهای آمریکای لاتین، از یکسو دوستداران منشور حقوق بشر و سازمان ملل و از دگرسو بهدنبال تغییر در نظام قدرت جهانی و بهینهکردن آن هستند. ایران و کشورهای آمریکای لاتین حاکم آیندة جهان را رقم خواهند زند. روسیه، چین و کشورهای آمریکای لاتین بهدنبال دنیایی بهتر و با حاکمیت چندجانبهگرایی هستند تا آنچه امروز در فلسطین میبینیم که توسط دولت اشغالگر رقم خورده است دیگر در دنیا تکرار نشود.»
در این نشست از پوستر نخستین همایش بینالمللی و سالیانة روابط ایران و آمریکای لاتین نیز رونمایی شد. دکتر شیرزاد، رئیس دبیرخانة دائمی همایش سالیانة روابط ایران و آمریکای لاتین، از برگزاری نخستین همایش در سال 2024 در کاراکاس در زمان رونمایی از پوستر خبر داد و از تمامی پژوهشگران، فرهیختگان و نخبگان علاقهمند به شرکت و همکاری در برگزاری این همایش دعوت کرد. همچنین، با تأکید بر حوزههای علمی، فرهنگی و رسانهای، آمادگی نهادها و وزارتخانههای جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری این همایش و همکاری با سفارتخانهها اعلام داشت. پایگاه اطلاعرسانی این دبیرخانه بهزودی اطلاعرسانی خواهد شد.
بازدید از نمایشگاه هنرهای تجسمی کشورهای آمریکای لاتین در موزة هنرهای معاصر بخش آخر این مراسم بود.
دیدگاهتان را بنویسید