همایش بین‌المللی بازنمود اپیدمی‌ها در ادبیات و سینما در دانشکدة مطالعات جهان برگزار شد.
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
همایش بین‌المللی «بازنمود اپیدمی‌ها در ادبیات و سینما» در روز سه‌شنبه 27 اردیبهشت 1401 در دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
این همایش در هشت نشست به‌طور دو نشست موازی، به سه زبان فارسی، انگلیسی و اسپانیایی به همت مرکز پژوهشی مطالعات کشورهای اسپانیایی‌زبان با سخنرانانی از نه کشور (ایران، اسپانیا، امریکا، آرژانتین، برزیل، فرانسه، کوبا، مکزیک و هند) به‌طور مجازی برگزار شد.
در مراسم افتتاحیة این همایش دکتر محمد سمیعی، رئیس دانشکدة مطالعات جهان، دکتر مریم حق‌روستا، دبیرعلمی همایش و رئیس مرکز پژوهشی مطالعات کشورهای اسپانیایی‌زبان، و دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای انقلاب فرهنگی به‌عنوان سخنران کلیدی نشست، سخنران بودند.
[/av_textblock]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دکتر محمد سمیعی، این همایش را همایشی مهم و به‌جا خطاب کرد که پس از ابتلای صدها میلیون نفر به ویروس کرونا و کشته‌شدن میلیون‌ها نفر در مصاف با این بیماری با هدف بازنمایی و ماندگارشدن تجربه‌های شخصی ما در کشورها و جوامع مختلفمان در ادبیات و سینما برگزار شده است. وی افزود: «هر مسئله‌ای که در ادبیات و در هنر جلوه یابد، ماندگار خواهد شد و در حافظة تاریخی ما جای خواهد گرفت. بسیاری از مسائل در جهان به‌دلیل اینکه جایگاه خود را ادبیات و هنر نمی‌یابد، ماندگاری کافی پیدا نمی‌کند.»
رئیس دانشکدة مطالعات جهان، دلیل برگزاری این همایش را در این دانشکده چنین عنوان کرد: «همه‌گیری‌ها مسائلی کاملاً جهانی محسوب می‌شود، فراتر از هر دین، ملیت و هویتی. دغدغة مطالعات جهان نیز مسائل جهانی است و لذا این موضوع در حیطة کار این دانشکده جای می‌گیرد. از این‌رو، از 13 اسفند 1399 تا 15 آبان 1400، پانزده نشست تخصصی و بین‌المللی به زبان فارسی و انگلیسی دربارة همه‌گیری کرونا به‌طور برخط در دانشکده برگزار شد. همچنین، در 15 اسفند 1400 نیز همایش بین‌المللی تحولات جهانی در عصر کرونا و پساکرونا به دو زبان فارسی و انگلیسی، با استقبال خوب پژوهشگران و استادان از کشورهای مختلف، در این دانشکده برگزار شد.»
دکتر سمیعی از برگزاری همایشی با مشارکت کمیسیون ملی یونسکو در ایران با عنوان «جهان کرونا و پساکرونا»، به‌زودی در دانشکدة مطالعات جهان خبر داد که جزییات آن به‌اطلاع پژوهشگران علاقه‌مندان خواهد رسید.
این استاد ایران‌شناس، ادبیات و هنر را ماندگار در حافظة فرهنگ‌ها خطاب کرد و افزود: «بهترین نمود فرهنگ در ادبیات و هنر است. لذا، بازنمایی این مسائل در ادبیات و هنر اهمیت بسیاری دارد.»
دکتر سمیعی رویکردهای عرضه‌شده در مقالات همایش را به چند دسته تقسیم‌بندی کرد. نخست، نظر به اینکه تمامی افراد درگیر این ویروس بودند، تجربه‌های زیسته‌ای در دوران قرنطینه داشته‌ایم از دست‌وپنجه نرم‌کردن خودمان و یا عزیزانمان با این بیماری، تا احتمالاً مرگ آنان. در برخی مقالات به این تجربة زیسته و راه‌بازکردن آن به دنیای ادبیات و سینما پرداخته شده است.
نگاه دوم، نگاه تاریخی است. پس از جنگ جهانی اول، آنفولانزای اسپانیایی شاید به‌مراتب دهشتناک‌تر از کرونا بروز یافت و جهان نتوانست واکنش سریعی با تولید واکسن و سایر اقدامات به آن نشان دهد. در برخی مقالات به این امر به‌خصوص در قیاس با همه‌گیری کرونا، پرداخته شده است. به گفتة دکتر سمیعی: «در ایران در آن ایام، به‌دلیل سه عامل، 10 درصد جمعیت کشور و به روایتی، 50 درصد از بین رفت. به گفتة دکتر مجد، از 20 میلیون جمعیت ایران، 10 میلیون تلفات داشتیم. این سه عامل عبارت بود از تبعات جنگ جهانی اول، علی‌رغم اعلام بی‌طرفی ایران در جنگ؛ قحطی ناشی از ناآرامی‌ها در منطقه و مسدودشدن راه‌ها؛ و همه‌گیری آنفولانزای اسپانیایی و سایر بیماری‌های ناشی از جنگ نظیر تیفوس و وبا. ازآنجاکه این تلفات جمعیت حتی در بهترین حالت با تلفات 10درصد، در جایی ثبت نشد، نتوانست چراغ راه در مشکلات و مسائل بعدی قرار گیرد، حتی در زمانی که کشور در جنگ جهانی دوم نیز اشغال شد. تجربه‌های هر نسلی وقتی ارزش پیدا می‌کند که ثبت شود، به‌ویژه در ادبیات و هنر تا به حافظة ملی ملت سپرده شود و در تکرار بحران‌ها بتوانیم از تجربیات پیشین استفاده کنیم و بحران را راحت‌تر و سریع‌تر پشت سر بگذاریم.»
نگاه سوم، به‌خصوص با توجه به مشکل آلودگی امروز شهر تهران، برخی شهرهای کشور و برخی کشورهای منطقه، نگاه به همه‌گیری به‌منزلة تهدیدی جهانی و بشری است. هر تمدنی که بخواهد ثبات و ماندگاری خود را نشان دهد، باید این توان را داشته باشد که آینده‌ای روشن را برای بشریت ترسیم کند. معمولاً تمدن‌ها با این نوید ظهور می‌یابند که مسیر پیشرفت، توسعه و بهبود وضعیت و شرایط را برای بشر هموار کنند. در ادیان الهی تلاش شده است آینده‌ای روشن برای بشر ترسیم شود. تمدن‌ها و ایدئولوژی‌ها نیز چنین کارکردی دارند. اما اگر به‌جایی برسیم که تمدن‌ها ناتوان از ترسیم آینده‌ای روشن برای بشریت باشند، نقطة خطرناکی است. در فیلم‌های سینمایی و در رمان‌ها دربارة آیندة بشری، بعد از جنگ جهانی دوم و پس از حملة امریکا به ژاپن، نگاه به آینده نگاهی تیره و تار شده است و سه بحران بیش از همه نقش دارد: بحران هسته‌ای، بحران محیط‌زیستی و همه‌گیری‌ها.
به‌گفتة دکتر سمیعی: «اگر تمدن بشری در قرن بیست‌ویکم بخواهد تمدنی بالنده باشد و به حیات خود ادامه دهد، باید بتوانیم آینده‌ای روشن را برای بشریت رقم بزنیم. به این آیندة روشن در ادبیات آرمان‌شهر (یوتوپیا) پرداخته می‌شود. با کمال تأسف، چندین دهه است که این آرمان‌شهر به شوم‌شهر تبدیل شده است؛ آینده‌ای تاریک و تیره‌وتار، که زنگ خطری برای تمدن بشری است.»
دکتر سمیعی ابراز امیدواری کرد با شکل‌گرفتن شبکه‌ای از ارتباطات علمی و پژوهشی که یکی از کارکردهای برگزاری این همایش است، بتوان در آینده نیز دربارة موضوعات مختلف و از ابعاد مختلف به بررسی مسائل جهانی پرداخت.
[/av_textblock]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای انقلاب فرهنگی و استاد گروه ارتباطات، و مطالعات امریکا در دانشگاه تهران، سخنرانی خود را با عنوان «سینمای عفونت‌های فراگیر: بازنمایی واقعیت‌های تلخ» در چهار بخش عرضه داشت.
این استاد حوزة رسانه، در مقدمه، سینما را در ارتباط نزدیک با واقعیت‌ها و ذهنیت‌ها دانست که همواره موضوع اختلال در فهم و اختلال در ظرفیت بازنمایی‌های فهم از واقعیت‌ها بوده است و افزود: «پردة سینما به‌نوعی تصویر ذهنیت‌های واقعیت‌گرا و ذهنیت‌های ایده‌ال‌گراست. قدرت سینما در توان فشرده‌سازی و متراکم‌کردن واقعیت‌ها و ذهنیت‌ها بر پردة تصویر است.»
وی سینما را یکی از مصادیق مهم و بارز صنعت بازنمایی خواند و به‌نقل از استوارت هال، این بازنمایی‌ها را به سه دسته تقسیم کرد: بازنمایی ساختاری (بازنمایی در ساختار معنا پیدا می‌کند و فهم بازنمایی به فهم زمانه بستگی دارد)، بازنمایی انعکاسی (آینه‌ای در برابر واقعیت است که زاویة دوربین، موسیقی متن، صحنه و نوع گفتگوها و دیالوگ‌ها در بازنمایی، اختلال پدید می‌آورد.)، و بازنمایی نیتی (نظر و ایدة کارگردان و حامیان که با جانبداری در بازنمایی همراه است و خود را در غالب ایدئولوژی‌ها، قوم‌گرایی‌ها، تبعیض‌های اجتماعی و استثناگرایی بیان می‌دارد.).
دکتر عاملی سپس به مسئله و عنوان اصلی سخنرانی خود پرداخت و به وجوه عمومی ویروس‌های فراگیر اشاره داشت که بیشتر هشداری است و بازنمایی‌کنندة انزوای اجتماعی، تنهایی، ترس و وحشت است. شاهد مثال وی، فیلم سرایت (Contagion) بود و اپیزود حاکم بر فیلم را چنین برشمرد: با کسی صحبت نکن، با کسی تماس بدنی برقرار نکن، از بقیة مردم دور بمان. به گفتة وی: «انزوای ناشی از ترس، خود پدیدآورندة ترسی فزاینده است.»
رئیس مرکز مطالعات فضای مجازی دانشگاه تهران با بیان این مقدمه، وارد مباحث اصلی سخنان خود شد. در بخش نخست بازنمایی ویروس‌های فراگیر را در سینمای جهان از منظر تاریخی بررسی کرد و قدمت سینمای بیماری‌های ویروسی فراگیر را در جهان دارای قدمتی صدساله برشمرد. این در حالی است که در صحنة واقعیت، شیوع بیماری‌های فراگیر به 400 سال پیش از میلاد و به شیوع طاعون در آتن باز می‌گردد؛ در سال 531 میلادی در روم شرقی طاعون باعث مرگ 25 میلیون نفر شد؛ مرگ سیاه در اروپا در سال 1353 تا 1346میلادی، 75 تا 200 میلیون کشته برجای گذاشت؛ در سال 1617 تا 1619 میلادی، در امریکای شمالی 50 تا 90 درصد بومیان امریکا بر اثر آبله جان خود را از دست دادند؛ تب زرد، همه‌گیری وبا، آنفولانزای اسپانیایی، و اکنون ویروس کرونا، با مرگ بیش از 6 میلیون نفر در سراسر دنیا را از دیگر مصادیق بیماری‌های فراگیر برشمرد.
دکتر عاملی در ادامة سخنان خود در بخش منظر تاریخی سینمای بیماری‌های عفونی و همه‌گیر، از 1910 تا 2020 میلادی، از سه برهة تاریخی یاد کرد.
- از 1910 تا 1930. در 1918 و 1919 شاهد سینمای مستند و واقع‌گرا هستیم. در دهة 1910، بر اخلاقیات تمرکز بیشتری می‌شد و شکل آموزشی و پندآموزی داشت، از جمله فیلم‌های یک مرد، در 1991؛ معبد مولاک، در 1914. در دهة 1920، نیز اغلب فیلم‌ها آموزشی بود، از جمله فیلم چگونه بیماری گسترش می‌یابد، در 1924، ساختة دفتر خدمات بهداشتی ایالات متحده دربارة خطرات سل؛ یا مجموعه فیلم‌هایی دربارة سل، وبا و مالاریا در شرق آسیا؛ فیلم کره‌ای دشمن زندگی: وبا محصول 1920؛ فیلم تایوانی پیشگیری از وبا در 1922؛ فیلم ژاپنی شیوع بیماری؛ فیلم استافو خصوصی در برابر مالاریا مارک، در 1944.
- از 1930 تا 1980. در 1930 در سینمای بیمارهای همه‌گیر این دوره بیشتر بر سرگرمی تمرکز شده است و ناظر بر واکنش‌ها و عکس‌العمل‌های اجتماعی است. در این دوره به بیماری‌های واقعی همه‌گیری و یا زندگی پزشکان و جوامع تمرکز شده است، ازجمله فیلم ارواسمیت در 1931؛ دکتر بول در 1933. این نگاه تا پس از جنگ جهانی دوم و تا دهة 1950 ادامه یافت، از جمله فیلم قاتلی که نیویورک را لرزاند و فیلم پنیک در خیابان‌ها، در 1950 دربارة شیوع بیماری آبله و طاعون. در دهة 1950، تغییر در دشمن ادراک‌شده به‌وجود آمد و دولت‌ها و مقام‌ها و نگاه تبعیض‌آمیز آنان را دشمن نشان می‌دادند که تا به امروز نیز ادامه داشته است. در میانة قرن بیستم، با ظهور جمهوری خلق چین، تضادهای دیگری به‌وجود آمد و تنش بین طب غربی و طب سنتی چینی از 1949 پدیدار شد که تا دهة 1970 ادامه داشت. در همه‌گیری کرونا نیز این تضاد دوباره بروز کرد و جمعیت قابل‌توجهی در مخالفت با واکسن پویش‌های اجتماعی راه انداختند و البته جمعیت بزرگی در جهان به طب مدرن اعتماد کردند و تن به واکسن دادند. در دهة 1960 و 1970، دو روند موازی در سینمای همه‌گیری ویروس شکل گرفت: (1) پس از جنگ سرد، در فیلم‌ها به‌طور صریح نگرانی‌های اجتماعی دربارة مسمومیت و آلودگی با تکیه بر تحقیقات علمی و تعمدی یا به‌طور تصادفی، بیوتروریسم برای مقابله با دولت‌ها و ملت‌ها شکل گرفت. (2) تغییر سبک در فیلم‌های همه‌گیری بیماری‌های عفونی که دلیل آن نیز تغییر دیدگاه انسان به بیماری‌های عفونی و همه‌گیری‌ها و خوش‌بینی افراطی مبتنی‌بر پیروزی انسان و شکست بیماری‌های عفونی حداقل در جهان غرب بود.
- از 1980 تا 2020. در دهة 1980 و 1990، فیلم‌های زیادی دربارة همه‌گیری‌ها با رویکرد انسان‌گرایانه و دفاع از ارزش انسان و با نگاه اگزیستاسیالیستی ساخته شد و رابطة میان انسان و محیط طبیعی را بروز داد، از جمله فیلم اپیدمی در 1987 و دزدی اسب در 1986. در اواخر 1990 و اوایل 2000، از یک‌طرف همچنان موضوع‌های محیط‌زیستی در کانون فیلم‌های همه‌گیری قرار داشت؛ از سوی دیگر، برخی فیلم‌ها، مانند شیوع و سرایت، به نقد سرمایه‌داری مدرن در نابرابری و جهان‌شدن اختصاص دارد؛ در اصل مقصردانستن این مدل حکمرانی است که به تبعیض اجتماعی بزرگی منجر می‌شود و دهک‌های اجتماعی و اقتصادی را از هم جدا می‌سازد. از 2010، قدرت مالی سینمای شرق آسیا رشد کرد و با شیوع کووید 19، به تولید فیلم‌های پرفروشی انجامید. مسئلة مسئولیت اجتماعی، استثمار و اخلاقیات در این دوره بسیار پررنگ است. با توجه به افزایش ارزش انسان و زندگی انسان و ارزش محیط‌زیست به‌طور عام، در دنیای امروز، سینما نیز در همین مسیر حرکت می‌کند.
دکتر عاملی در ادامة سخنان این بخش خود در تحلیل تاریخچة سینمای همه‌گیری، به بررسی میزان واقع‌گرایانه‌بودن و خیالی‌بودن این فیلم‌ها پرداخت. به‌بیان وی، «هرچه به حال نزدیک‌تر می‌شویم، از سال 1979، جنبه‌های تخیلی سینمای همه‌گیری بیشتر از جنبه‌های واقع‌گرایانه رشد داشته است. در سال 2000، نیمی از فیلم‌ها تخیلی بوده است.»
بخش دوم سخنان دکتر عاملی به پنج خصوصیت فیلم‌ها و ژانرهای عفونت‌های سرایت‌پذیر و فراگیر و پیامدهای آن اختصاص داشت. این خصوصیات که در همه‌گیری ویروس کووید 19 نیز مشاهده شد عبارت بود از: ناشناخته‌بودن ویروس، شیوع و فراگیری سریع، افزایش میزان مرگ و کاهش ارتباطات اجتماعی، ترس و اضطراب عمومی، عزم جدی در مبارزه با بیماری و روش‌های مختلف درمان، از جمله زدن واکسن که قدمتی صدساله دارد. به‌گفتة دکتر عاملی: «بشر در مواجه با این بیماری‌های همه‌گیر ممکن است در گام نخست دچار ترس و سردرگمی شود، اما بلافاصله خود را برای تغییر وضعیت مهیا می‌سازد.»
همچنین، به بازنمایی واقعیت کرونایی با توجه به این پنج خصوصیت پرداخت و از عوامل زیر یاد کرد که در فیلم‌ها و مستندها بروز یافت:
- همه‌گیری عامل بسیج عمومی بود تا عامل کنترل و نظارت اجتماعی.
- «دیگری» در دورة کرونا، برخلاف گذشته که جهان در حال توسعه بود و همواره ملامت می‌شد، کشوری توسعه‌یافته است، نه کشورهای در حال توسعه. مسیر شیوع ویروس کرونا از غرب بود، گرچه پیدایش آن به چین نسبت داده شد. در سایر بیماری‌های همه‌گیر این مسیر عکس بوده است.
- عامل تقویت پیوستگی اجتماعی افقی و کاهش اعتماد عمومی سلسله‌مراتبی است. در این دوره مقصر دانستن دولت‌ها و ناکارآمدی آن‌ها در اذهان شکل گرفت، گرچه در ایران با قوی‌ترشدن موج تزریق واکسن، اعتماد به دولت افزایش یافت که یکی از دستاوردهای دولت سیزدهم محسوب می‌شود؛ ولی در بسیار از کشورهای پیشرفته جهان از جمله امریکا، دولت به‌عنوان عامل شیوع و رفتار تبعیض‌آمیز متهم شد.
- مخاطب به‌مثابة قهرمان روزمره و بازمانده. شکلی از قدردانی از فدارکاری‌های مردم عادی و پزشکان و کادر درمان در فیلم‌ها به تصویر کشیده شد. در ایران نیز در فیلم‌ها از فداکاری پزشکان و کادر درمان تقدیر شد و ستایش عمومی شکل گرفت. همچنین، بسیج و نیروهای مردمی در سطحی گسترده به کمک نظام سلامت کشور شتافتند.
اخلاق در سینمای همه‌گیری یا اخلاق در جامعة دچار همه‌گیری، موضوع بخش سوم سخنان سخنران کلیدی همایش افتتاحیه بود. در این بخش نیز پنج ویژگی را در این دسته فیلم‌ها برشمرد:
- بازنمایی پنهان‌کاری مسئولان و مقام‌ها در دورة همه‌گیری، ازجمله در فیلم وحشت در خیابان‌ها در سال 1950 که دولتمردان امریکا تصمیم می‌گیرند مرگ یک نفر را بر اثر طاعون رسانه‌ای نکنند؛ و فیلم قاتلی که در نیویورک کمین کرد، در سال 1950 که مسئولان وزارت بهداشت در طرح تزریق واکسن، با خاتمة واکسن‌های تزریقی، کمبود را از مردم پنهان کردند.
- تنزل و سقوط اخلاقیات اجتماعی دلیل شیوع همه‌گیری. با شیوع همه‌گیری کرونا در نیویورک شاهد بودیم که گروهی فریاد می‌زدند این تاوان گناه ماست. فیلم طاعون فلورانس در سال 1918 نیز چنین مضمونی دارد و همه‌گیری طاعون مجازاتی برای بی‌اخلاقی و فسق و فجور و تنزل اخلاقیات اجتماعی به تصویر کشیده شده است.
- مقصریابی در فیلم‌های همه‌گیری. در فیلم سرایت در سال 2011، عامل شیوع ویروس بیماری‌زا، مهاجران و جهانگردان کشورهای کمتر توسعه‌یافته به تصویر درآمده است.
- مقاومت مردم فرودست به‌مثابة دستاویزی برای بازگشت جامعه به شرایط عادی. در کنار وحشت و ترس ناشی از شیوع همه‌گیری، طبقة کم‌درآمد خشم خود را تخلیه می‌کنند تا جامعه به آرامش و شرایط عادی بازگردد.
دکتر عاملی بخش چهارم سخنان خود را به واکنش اجتماعی به بیماری‌های واگیردار در عرصة سینما اختصاص داد و این نکات را برشمرد:
- ازهم‌گسیختگی اجتماعی در برابر حفظ هنجارهای اجتماعی
- سردرگمی و ترس و اضطراب فراگیر
- اعتماد در برابر بدگمانی و بی‌اعتمادی
- هم‌بستگی در مقابل دشمن مشترک در برابر پراکندگی در مقابل دشمن مشترک
- واکنش مردم به نحوة برخورد با بیماری تا خود بیماری.
دکتر عاملی با بیان پنج نکته، به جمع‌بندی سخنرانی خود پرداخت و گفت: «سینمای ویروس‌های فراگیر، تصویرساز و تعهدآفرین است» و این پنج نکته را برشمرد:
- ایجاد تصویر ماندگار در ذهن. به گفتة گوستاولوبون در کتاب انبوه خلق (The Crowd)، همه‌گیری آنفولانزا در پاریس در سال 1889 تا 1890 میلادی، تأثیر کمی بر تخلیل عمومی داشت، زیرا این بیماری در قالب تصویر نشان داده نشد و فقط از طریق اطلاعات آماری ارائه شد.
- امیدآفرینی دربارة خروج از بیماری
- شکل‌گیری تصویر قهرمان
- تحت تأثیر بیماری‌های سرایت‌بخش و به‌طور خاص کرونا، شاهد افول کلان‌روایت‌های نجات‌بخش مثل دولت قدرتمند و علم و فناوری پیشرفته بودیم. در مواجهه با همه‌گیری‌ها، حتی علم و فناوری که یک خصیصة بارز آن حل مسئله است، دست‌کم برای کوتاه‌مدت، دچار مشکل می‌شود، گرچه همین علم و فناوری است که در نهایت مشکل را حل می‌کند. اما، به‌لحاظ روایی، کلان‌روایت‌های دولت قدرتمند و علم و فناوری پیشرفته فرومی‌ریزد.
- ویروس کرونا همه و بیشتر از همه کشورهای پیشرفته را در بر گرفت. امریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، کرة جنوبی و اسپانیا در میان شانزده کشوری بودند که بیشترین ابتلا و بیشترین تلفات را داشتند. در کنار این کشورها هند، برزیل، ترکیه، آرژانتین و ایران قرار داشت.
دکتر عاملی افزود: «در روایت کرونا، شاهد سینمای ویروس فراگیر رهاشده از تبعیض اروپامحورانه و امریکامرکزی هستیم و خواهیم بود. اگر روایتگران کرونا مجدد گرفتار ژانرهای هالیوودی نشوند و استثناگرایی امریکایی را دوباره به رخ نکشند و قهرمان‌پروری‌های دروغین از امریکا را به تصویر در نیاورند، یا اروپامرکزی‌های توخالی را دوباره به نمایش نگذارند و واقعیت را منعکس کنند، این فرورریختن‌های مرکزیت‌های ساختگی از میان خواهد رفت.»
خاتمه‌بخش سخنان این استاد حوزة ارتباطات و مطالعات امریکا در مراسم افتتاحیة همایش بین‌المللی بازنمود اپیدمی‌ها در ادبیات و سینما چنین بود: «به‌طور متضادی در شرایط جهانی‌شدة جدید و علی‌رغم پیشرفت‌های بزرگ، شاهدیم که پیشرفتگی منشأ انتقال و فراگیری ویروس‌ها شده است. با پیشرفته‌شدن ریل حرکت جمعیت، ریل حرکت مسائل اجتماع‌های مختلف به هم نیز تسهیل شده و سرعت پیدا کرده است. هرچه حرکت در این ریل تندتر باشد، انتقال مسائل نیز بیشتر می‌شود. بر این اساس به‌نظر می‌رسد ما به بازمهندسی روش زندگی مطلوب نیاز داریم. زندگی مطلوب با کشورمرکزی تحقق نخواهد یافت. زندگی مطلوب با مدل‌های حکمرانی‌ای محقق می‌شود که در آن همة مردم جهان و همة کشورهای جهان مهم باشند و این تقسیم مرکز و پیرامون از میان برداشته شود. با همه‌گیری کرونا، تقسیم مرکز و پیرامون از میان رفت. میزان ابتلا در آفریقا کمتر از امریکا، اروپا و کشورهای پیشرفته بود. بنابراین، سینمای بازنمایی کرونا مسئولیت اجتماعی بزرگی برعهده دارد تا بتواند واقعیت را درست و واقع‌گرایانه بازنمایی کند و قدم در جهان‌های تخیلی اروپامرکزی و امریکامرکزی نگذاریم.»
دبیر شورای انقلاب فرهنگی از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش، به‌خصوص دکتر مریم حق‌روستا، دبیر علمی همایش و رئیس مرکز پژوهشی مطالعات کشورهای اسپانیایی‌زبان در دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران و حامیان این همایش- دانشکدة مطالعات جهان، انجمن ایرانی مطالعات جهان، دانشگاه سانتیاگو و بنیاد سینمایی فارابی- تقدیر و تشکر کرد و همایش پرباری را در سطح ملی و بین‌المللی آرزو کرد.
[/av_textblock]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دکتر مریم حق‌روستا، دبیر علمی این همایش، در مراسم افتتاحیه، ادبیات و سینما را همواره ابزارهایی برای اندیشیدن به گذشته، حال و آینده عنوان کرد و افزود: «همه‌گیری‌ها یکی از دغدغه‌‌های بزرگ بشریت بوده و مقطعی از تاریخ جهان را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به گذشت بیش از دو سال از شیوع همه‌گیری کووید 19، دنیا درگیر یکی از جدی‌ترین بیماری‌های همه‌گیر طی صد سال گذشته بوده است.»
دکتر حق‌روستا دوران همه‌گیری کووید 19 و شرایط خاص آن را- ازجمله قرنطینه‌گی، دستورالعمل‌های بهداشتی و شرایط سخت کادر درمان- عامل تغییر شیوة زندگی و برجای‌گذاردن تأثیرات روحی و روانی بر جوانب مختلف زندگی خواند که بروز آن در هنر، ادبیات و فرهنگ بارز است. وی از تأثیر همه‌گیری‌های پیشین در طول تاریخ نیز سخن گفت که در آثار ادبی نویسندگان بزرگی چون ویرجینا وولف، بوکاچیو، خوزه ساراماکو دیده می‌شود. حتی موسیقی‌درمانی در اوج آوازهای مذهبی بروز یافت و مردم برای نجات خود از همه‌گیری طاعون، با آوازهای مذهبی خود را تسکین می‌دادند.
به گفتة رئیس مرکز پژوهشی مطالعات کشورهای اسپانیایی‌زبان، در ادبیات فارسی به‌ندرت شاهد بروز بیماری‌های واگیردار بوده‌ام. با این حال به اسماعیل شاهرودی در شعر مشروطه اشاره کرد که پیرو سبک نیمایی بود و ابیاتی از اشعار او را در روزهای سیاه درد، رنج و بیماری و رسیدن به امید و رهایی قرائت کرد.
دبیرعلمی همایش با تشکر از دکتر محمد سمیعی، رئیس دانشکده مطالعات جهان، دکتر سعیدرضا عاملی، سخنران کلیدی همایش، سخنرانان و مدیران نشست‌ها، همچنین از کادر اجرایی همایش، دکتر بهروز بختیاری (دبیر اجرایی همایش)، مهندس سمانه شفیعی (مسئول انفورماتیک) و زهرا جلال‌زاده (مسئول روابط عمومی و امور بین‌الملل) و سایر همکاران، روزهایی خوب و پرباری برای جهان و همایش پرباری برای سخنرانان و پژوهشگران آرزو کرد.
برنامه و سخنرانان نشست‌های همایش بازنمود اپیدمی‌ها در ادبیات و سینما به قرار زیر بود.
[/av_textblock]
[av_one_half first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Session (2): English
| Subject:
Cinema & Theater 09:45-11:30 (Iran)/ 6:15- 08:00 (GMT) |
Chair:
Dr. Shaho Sabbar |
Speakers and Topics: · Portraying anti-Chinese prejudice during the COVID 19 pandemic: Case study of the movie Corona / Hamideh Molaei (University of Tehran) · A Study of the Pandemic Reflection on Western Literature and Hollywood Cinema / Azadeh Mehrpouyan (Velayat University-Iranshahr) · Huge Shadow of Corona Epidemic over the Thriving Indian Cinema Industry / Parisa Ehteshamniya (University of Tehran) · The Pandemic of the Spectacle: A Situationist International Reading of Tony Kushner’s Angels in America / Ali Salami, Mohammad Sadeghiyan (University of Tehran) · Resurrection of humanity in the movie Virus: resurrection day/ Amir Hossein Esfandyari (University of Tehran) · The Game of Choices before the Spanish Flu in Dontnod Entertainment’s Vampyr as an Alternate History of Pandemics / Mohammad-Javad Haj’jari, Maryam Azadanipour (Razi University, Kermanshah) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_one_half min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
نشست (1): به زبان فارسي
| محور نشست: سینما
ساعت: 09:45– 11:30 |
رئيس نشست:
دکتر الهه کریمی ریابی |
سخنرانان و عناوين مقالات:
· بازی تخیل «ژیلبردوران» در بازنمایی تصویری «بیماری» در سینما؛ با نگاهی به فیلم‌های شیوع و 28 روز بعد / رامتین شهبازی (دانشگاه سوره) · تصویرسازی بحران‌های پاندمی در سینما: مطالعة موردی فیلم شیوع (2011) / حامد ناصریان (دانشگاه تهران) · شیوة بازنمایی همه‌گیری در فیلم‌های مستند ایرانی (مطالعة موردی دو فیلم طاعون و نفس‌گیری) / سمیه ایرانی (دانشگاه تربیت مدرس) · طاعون 1348 از میان دوربین پازولینی و برادران تاویانی / فاطمه عسگری (دانشگاه تهران) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_one_half first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Sesión (4) : Español
| Tema: Literatura Y Cine (1)
11:45-13:15 (Iran)/ 08:15- 09:45 (GMT) |
Chair:
Dr. Elaheh Nourigholamizadeh |
Oradoras y Temas:
• La experiencia de Fiebre, Breve coleccion de epidemias. Un libro escrito durante la pandemia de Covid19 / Juan Manuel Carballeda (Buenos Aires, Argentina) • Las enfermedades y el cine / Najmeh Shobeiri (Universidad Alameh Tabatabaie) • Traducción, Cine y Hollywood ante la Covid 19 / Jeiran Moghaddam Charkari (Universidad Alameh Tabatabaie) • Las epidemias y resistencia en las novelas colombianas: Amirbar de Álvaro Mutis, El amor en los tiempos de cólera de Gabriel García Márquez, Bitácora del naufrago de Mario Mendoza y Aves de invierno de Jorge Restrepo / Noorin Khan (Universidad Jamia Millia Islamia-India) • Murmullo de las Abejas y Narración de la Esperanza Melancólica durante la Influenza Española / Elaheh Nourigholamizadeh (Universidad de Teherán) |
[/av_textblock]
[/av_one_half][av_one_half min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
نشست (3): به زبان فارسی
| محور نشست:
ادبیات ساعت 11:45 – 13:15 |
رئيس نشست:
دکتر بهروز محمودی بختیاری |
سخنرانان و عناوين مقالات:
· رنج از درد، دورشدگان، نگاهی بر عزلت انسانی در رمان قرنطینه اثر ژان گوستاو لکلزیو / مریم قاسمی داریان (دانشگاه تهران) · بررسی بازتاب قرنطینه و رنج انزوا در مستند تاریخی خانه سیاه است در قیاس با آثار ادبی دوران کرونا / الهه فرحی، سارا یارمهدوی (دانشگاه تهران) · از تیفوس هم می‌توان پول درآورد! پاندمی و رابطة آن با «سعادت» و «شقاوت» بشر در ادبیات معاصر، با توجه و تأکید بر نظریة اخلاقی «خودگرایی و دگرگرایی» و موردپژوهی فیلمنامة تیفوس اثر ژان پل سارتر مجید سرسنگی (دانشگاه تهران)، صادق رشیدی (دانشگاه فرهنگیان) · ظهور و رواج انگاره‌ها در شرایط بحرانی؛ بررسی موردی رمان لمس بشر / مانی فرحناک (دانشگاه گیلان) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_one_half first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Sesión (6) : Español
| Tema:
Literatura
13:30-15:15 (Iran)/ 10:00- 11:45 (GMT) |
Chair:
Dr. Maryam Haghroosta |
Oradoras y Temas:
• Mugre rosa, de Fernanda Trías: una lectura ecocrítica / Jesús Guzmán Mora (Universidad de Castilla- La Mancha- España) • La máscara de la muerte roja: una lectura desde el COVID-19 / Ana Pinel Benayas (Universidad de Toledo- España) • La representación de la epidemia en la crónica del misionero jesuita Florian Paucke / Paola Cecilia Granado Columba (Universidad Lumière Lyon 2, Francia) • Una lectura de Salόn de Belleza de Mario Bellatin / Maryam Haghroosta (Universidad de Teherán) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_one_half min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
نشست (5): به زبان فارسی
| محور نشست:
ادبیات و سینما ساعت 13:30- 15:15 |
رئيس نشست:
دکتر روح‌اله حسینی |
سخنرانان و عناوين مقالات:
· بررسی تأثیر اپیدمی کووید 19 بر صنعت فیلم و نمایش در سینما / علی حریری (دانشگاه تهران) · از ماتم تا ستایش هجر در ادبیات ایران و هند به زبان حال با رویکرد اپیدمی کرونا / فرزانه اعظم‌لطفی (دانشگاه تهران) · رویکردهای فرهنگی در روسیه در دوران همه‌گیری کرونا: بررسی وضعیت سینما/ الهه کریمی‌ریابی (دانشگاه تهران) · بازنمود نقش اپیدمی روان‌رنجوری ناشی از خشونت کاپیتالیستی در تعالی انسان از منظر معنادرمانی ویکتور فرانکل با نگاهی به فیلم اسپانیایی پلتفرم / حورا حق‌شنو، احسان علیرضایی (آموزش عالی هنر شیراز) · بازنمایی اپیدمی در مرگ در ونیز توماس مان و اقتباس سینمایی آن / رائد فریدزاده (دانشگاه شهید بهشتی) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_one_half first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Sesión (8) : Español
| Tema:
Literatura y Cine (2) 15:30-17:15 (Iran)/ 12:00- 13:45 (GMT) |
Moderador:
Dr. Maryam Haghroosta |
Oradoras y Temas:
• La viruela negra en La Vuelta de Martín Fierro. Desde un abordaje comparativo y existencial / Cristina Pizzarro (Buenos Aires, Argentina) • El cartel del cine cubano y la representación de la muerte / Claudio Sotolongo (Universidad de la Habana) • La monja poeta y la epidemia. Claves para entender la enfermedad en la poesía de Sor Juana en el siglo XVII / Afhit Hernández, Alma Laura Dávila Zárraga (Universidad Tecnologico de Monterrey- México) • Ser niños en tiempos de pandemia: COVID y literatura infantil / Jorge Aviles Diz (Universidad de North Texas- USA) • El virus fantasma: “Los días de la peste” de Edmundo Paz Soldán como novela profética / Basilio Pujante-Cascales (Universidad de Murcia- España) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_one_half min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Session (7): English
| Subject:
Literature
15:30-17:15 (Iran)/ 12:00- 13:45 (GMT) |
Chair:
Dr. Hamideh Molaei |
Speakers and Topics:
· All in the Same Boat: The Representation of the Pandemic in Ali Smith’s “Summer” / Sara Taghvayi Shahrudi (University of Tehran) · Indigenous literary writings on epidemics in colonial India (1890-1947) / Maziyar Mozafari Falarati, Amir Mohsen Shahsharghi (University of Tehran) · A Comparative Analysis of Lifeworld during and after the Outbreak of Spanish Flu in Meissner’s As Bright As Heaven / Elham Jafari (University of Kharazmi) · Epidemic Hysteria: Écriture Feminine Reading of Female Suffering Bodies in Emma Donoghue’s The Pull of the Stars / Haniye Asadi, Ali Salami (University of Tehran) · Flâneur in a Pandemic-Stricken City: The Case of Sirgid Nunez’ Salvation City / Fatemeh Rahmani (University of Isfahan) · The Spectrum of Sorrow and Solidarity: Exploration of Metonymy of Colours in Influenza Affected Bodies in Emma Donoghue’s The Pull of the Stars / Nahid Seyfi (Khatam University) |
[/av_textblock]
[/av_one_half]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
مراسم اختتامیه این نشست یک سخنران کلیدی داشت: پروفسور فرانسیسکو مارکو مارین، استاد دانشگاه تگزاس. دکتر بهروز بختیاری، دبیر اجرایی همایش، نیز به جمع‌بندی و تقدیر و تشکر از همکاران اجرایی، سخنرانان و حاضران در همایش پرداخت.
[/av_textblock]
[av_slideshow size=’featured_large’ animation=’slide’ autoplay=’true’ interval=’5′ control_layout=”]
[av_slide id=’12835′][/av_slide]
[av_slide id=’12834′][/av_slide]
[av_slide id=’12833′][/av_slide]
[av_slide id=’12831′][/av_slide]
[av_slide id=’12830′][/av_slide]
[av_slide id=’12832′][/av_slide]
[/av_slideshow]
دیدگاهتان را بنویسید