معرفی کتاب تاریخ توسعة اقتصادی ژاپن
کتاب تاریخ توسعة اقتصادی ژاپن: منشأ پویایی‌های بخش خصوصی و شایستگی سیاسی، تألیف پروفسور کنیچی‌اونو، استاد مؤسسة ملی تحصیلات تکمیلی مطالعات سیاسی توکیو و ترجمه و تعلیقات دکتر ناهید پوررستمی، معاون آموزشی، پژوهشی و تحصیلات تکمیلی و استادیار گروه مطالعات ژاپن دانشکدة مطالعات جهان، با همکاری زهرا کلهر، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی دانشکدة مطالعات جهان، در سال 1398 توسط انتشارات دانشگاه تهران به شمارة شابک 978-964-03-7319-4 منتشر شد.
پس از مقدمة مترجمان و مقدمة نویسنده، سیزده فصل کتاب با سه پیوست: پرسش و پاسخ، فهرست منابع به‌همراه منابع مورد استفادة مترجمان برای بخش‌های افزوده‌شده، و نقشه‌ها کالبد کتاب را در 396 صفحه تشکیل می‌دهد.
کتاب حاضر که توسط انتشارات راتلج به چاپ رسیده است ویراست دوم کتاب توسعة اقتصادی ژاپن– مسیر طی‌شده توسط ژاپن به‌عنوان کشوری در حال توسعه از همین نویسنده است که در سال 2005 توسط مؤسسة ملی تحصیلات تکمیلی مطالعات سیاسی توکیو چاپ شده و ترجمة آن توسط همین مترجم در سال 1394 و توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده بود. با توجه به تغییرات وسیع مطالب و تحلیل‌های ویراست جدید، نویسنده در مقدمه تأکید دارد که کتاب حاضر را باید محصولی جدید و نه به‌روزرسانی‌شدة ویراست قبلی کتاب دانست.
مؤلف، این اثر را هم توصیفی و هم تخصصی می‌خواند که سیر تاریخی تغییرات اجتماعی- اقتصادی ژاپن را در چند قرن اخیر با تأکید بر صنعتی‌سازی دنبال می‌کند و به ساماندهی واقعیات و تحلیل مطالبی می‌پردازد که از انبوه متون ژاپنی استخراج شده است. مترجمان اثر مطالعة تجربة ژاپن را بسیار عبرت‌آموز و جالب برمی‌شمرند. این کشور سومین اقتصاد بزرگ جهان از لحاظ تولید ناخالص ملی اسمی، چهارمین اقتصاد جهان از نظر برابری قدرت خرید، و دومین اقتصاد توسعه‌یافته و از همه مهم‌تر اولین کشور آسیایی در مسیر صنعتی‌شدن و افزایش رشد و توسعة گام‌های موفقیت‌آمیز محسوب می‌شود.
در ترجمة اثر مترجمان، ضمن حفظ ادبیات ساده و گویای متن اصلی، برخی اطلاعات مفید برای مخاطبان فارسی را در قالب تعاریف، عکس و جدول به متن افزوده‌اند. به‌منظور تمایز این موارد از محتوای متن اصلی، تعاریف در داخل کادر دوخطه، و عکس‌ها و جدول‌ها بدون شمارنده قرارگرفته است تا ضمن متمایزکردن آن‌ها از متن اصلی اثر، تسلسل تصاویر و جداول مطابق متن اصلی حفظ شود.
فصل اول اثر مروری است بر تاریخ تکاملی و انطباق انتقالی ژاپن در چهار دورة حکومت مطلق امپراتوری، حکومت سامورایی‌ها، نوسازی و تهاجم نظامی، و دورة رشد پس از جنگ جهانی دوم. یکی از شگفتی‌های تاریخ اقتصاد ژاپن تعامل میان نیروهای داخلی و خارجی بوده است. علل موفقیت ژاپن در این انطباق با ذکر تاریخچة مختصر این کشور در این فصل بررسی شده است.
فصل دوم به «جامعة ادو: آماده‌سازی شرایط صنعتی‌سازی» از 1603 تا 1867 اختصاص دارد. پس از ذکر تاریخچه، پیش‌شرط‌های صنعتی‌سازی از منظر کشاورزی، بودجه و پول، حمل‌ونقل و تجارت، توسعة صنعت، و تعلیم و تربیت تبیین شده است.
در فصل سوم با عنوان «انتقال از ادو به میجی» از سال 1639 تا 1883 ساختار منعطف سیاست در دورة گذار، صنعتی‌سازی، قانون اساسی و حکومت پارلمانی، و سیاست خارجی بررسی شده است.
در فصل چهارم با عنوان «واردات و جذب فناوری»، سه ویژگی اصلی صنعتی‌سازی دورة میجی مطرح شده است: ایجاد بخش خصوصی بسیار قدرت‌مند با حمایت کمک‌های رسمی مناسب، اجرای موفقیت‌آمیز سیاست جایگزینی واردات در صنعت پنبه، و توسعة موازی بخش مدرن و بخش بومی.
فصل پنجم به «توسعة صنایع اصلی» و بررسی صنعت ابریشم، صنعت پنبة سنتی، صنعت پنبة مدرن، صنعت ماشین‌آلات، صنعت فولاد، واگن ریلی و لوکوموتیو، کشتی‌سازی و حمل‌ونقل دریایی، و ماشین‌آلات برقی اختصاص دارد.
در فصل ششم «بودجه، مالیه و اقتصاد کلان دورة میجی» با توجه به دو جنگ ژاپن– چین و ژاپن– روسیه بررسی شده است. «دوران جنگ جهانی اول و دهة 1920» در فصل هفتم به تفصیل بررسی شده است.
«بحران بانکی سال 1927» مبحث مطرح در فصل هشتم و «دهة 1930 و اقتصاد دوران جنگ» عنوان فصل نهم است.
فصل دهم «بازسازی اقتصاد پس از جنگ 1945-1949» نام دارد. در این فصل ضمن بررسی خسارت‌های فیزیکی جنگ و مشکلات متعاقب آن، از جمله جنگ، سیاست آمریکا در ژاپن تحت اشغال تبیین شده است.
«دورة رشد سریع» از اواسط دهة 1950 تا اوایل دهة 1970 در فصل یازده و «بلوغ و رکود اقتصادی» در فصل دوازده بررسی شده است.
در فصل سیزدهم و آخر اثر با عنوان «حباب دارایی و رکود اقتصادی طولانی‌مدت» دورة بلندمدت تورم منفی و رکود در این کشور بررسی می‌شود.
به بیان مترجمان، اشاره به مسائل سیاسی و اجتماعی ژاپن در کنار ذکر سیر تاریخی مسائل اقتصادی مزیت این اثر است تا خوانندگان با ویژگی‌های گوناگون توسعة اقتصادی ژاپن آشنا شوند. همچنین، از جمله ویژگی‌های مهم موفقیت اقتصادی ژاپن، جایگزینی نیروهای خارجی با داخلی بدون ایجاد خلل جدی یا نابودی دستاوردهای بزرگ پیشین برشمردنی است.
خواندن این اثر هم برای خوانندگان ناآشنا و کم‌آشنا با جامعه و اقتصاد ژاپن و هم به‌دلیل اطلاعات غنی و مباحث دقیق که خاص خوانندگان فارسی با افزوده‌های مفیدی همراه شده است برای خوانندگان آشنا با مباحث اقتصادی و جامعة ژاپن مفید خواهد بود.
زهرا جلال زاده
کارشناس ارشد زبان شناسی
دیدگاهتان را بنویسید