سلسله‌نشست‌های کارگاهی «نظریه‌ها و روش‌ها»؛ جلسة دوم: مرجع‌شناسی در علوم انسانی
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دومین جلسة سلسله‌نشست‌های کارگاهی «نظریه‌ها و روش‌ها» در دوشنبه 16 مهر 1397، با سخنرانی دکتر بهروز محمودی بختیاری، دانشیار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، با عنوان «مرجع‌شناسی در علوم انسانی» در تالار حنانة دانشکدة مطالعات جهان برگزار شد.
دکتر روح‌الله حسینی، مدیر مؤسسة مطالعات آمریکای شمالی و اروپا، در آغاز نشست، ضمن اشاره به کتاب دفاعیة یک ریاضیدان، به نقل از هاردی، نویسندة اثر گفت: «اگر خواستة من، به‌عنوان یک ریاضیدان، این بوده باشد که به زندگی راحت و آسوده‌ای دست یابم، به خواست خود رسیده‌ام. اما اگر خواسته‌های افرادی که برای مثال با شرط‌بندی امرا معاش می‌کنند نیز همین بوده باشد، آن‌ها نیز به خواستة خود دست‌یافته‌اند. تفاوت ما تنها در این است که چقدر به غنای این جهان افزوده‌ایم.» دکتر حسینی افزود، پژوهش علمی فعالیتی است که به غنای جهان می‌افزاید و پژوهشگر کسی است که با افزودن به این غنا، مرزهای جهان را گسترش می‌دهد. وی با بیان این مقدمه به معرفی دکتر بختیاری پرداخت و ادارة نشست را به وی سپرد.
دکتر بختیاری، سخنرانی خود را با این توصیه به دانشجویان آغاز کرد که نخست بدانید رشته‌ای که در آن تحصیل می‌کنید چه هست و چه نیست؛ منابع خوب رشتة خود را بشناسید، و بدانید که دربارة چه پژوهش کنید و دربارة چه پژوهش نکنید. دکتر بختیاری درهای اطلاعات روز دنیا را به روی دانشجویانی گشوده دانست که دو درس خود را جدی بگیرند: نخست زبان تخصصی و دوم روش تحقیق.
وی در بیان اهمیت روش تحقیق گفت تحقیق نیز مانند هر چیز دیگری چنانچه درست بسته‌بندی و عرضه شود، خواهان خواهد یافت و این میسر نیست جز با بهره‌مندی از روش تحقیق و دانستن اینکه چگونه خوب بخوانیم.
دکتر بختیاری افزود ورود دانشجویان به دانشگاه باید از کتابخانه و بخش مرجع آغاز شود. مراجع از آن نظر اهمیت دارند که نخست، مراجع را مراجع می‌نویسند، لذا بار علمی و اطلاعاتی آن بالاست؛ دوم، با مطالعة مراجع حدود و ثغور تحقیق برای محقق آشکار می‌شود. وی تأکید کرد کتابهای مرجع باید کتابهای بالینی ما باشد.
وی با اشاره به رشد سریع تکثیر علم در جهان، در روند تولید علم بر دو مقولة نوشتار علمی (academic writing) و ویژگی‌های آن و رعایت دقیق حق تألیف و مرجع‌دهی در نوشتار علمی تأکید کرد. همچنین، مسیر حرکت دانشجویان تحصیلات تکمیلی را به صورت زیر ترسیم کرد و بر رعایت ترتیب آن صحه گذاشت: کتابخانه، مراجع، چه کتاب‌هایی بخوانیم، چه مقاله‌ها و پایان‌نامه‌هایی بخوانیم. وی تفاوت دانشگاه با مراکز آموزشی را در این دانست که دانشگاه محل تولید علم است. همچنین، ارائة تعریف علمی را نیازمند خرمندی دانست و آن خردمندی با مطالعات سطحی حاصل نمی‌شود.
دکتر بختیاری کتابخانه‌های غنی داخلی را کتابخانة ملی ایران، کتابخانة مجلس، کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، و کتابخانة ملک معرفی کرد. وی به استفاده از کتابهای کاغذی در کنار کتابهای دیجیتال دانشکده تأکید داشت. همچنین، از غول‌های نشر کتابهای مرجع و کتابهای علمی نام برد: جان‌وایلی، الزویر، آکسفورد، شیکاگو، راتلج، کمبریج، و مک‌میلان و به دانشجویان توصیه کرد دایره‌المعارف‌های مربوط به رشتة خود را در دقیق بشناسند.
در ادامه نیز به معرفی چند سایت مفید پرداخت:
سایت برای یافتن کنفرانس‌های مرتبط
سایت برای یافتن فرصت‌های پژوهشی خوب
سایت معرفی تحقیقات سایر دانشجویان در کشورهای اروپایی برای یافتن سوژه‌های پژوهشی و آشنایی با روش پژوهش همسالان
سایت کتابخانة کنگرة آمریکا
آرشیوی از کتابهای دیجیتالی که تاریخ مصرف نسخة کاغذی آن گذشته است.
همچنین، به جستجوی کتابهای دیجیتال در سایت google books و جستجوی کتابهای مرجع در سایت آمازون تأکید کرد.
دکتر بختیاری اهم کتابهای مرجع را به چند دستة زیر تقسیم کرد: دایره‌المعارف‌ها و فرهنگ‌ها (برای یافتن حدود و ثغور برای شروع پژوهش)، کتابهای همراه یا راهنما (guide or companion books) که در کنار کتابهای درسی مهم است، و hand book که درک بهتری از مطلب را فراهم می‌آورد.
وی به دانشجویان توصیه کرد اسناد رشتة خود را به‌خوبی بشناسند. همچنین، در کتابخانه به مطالعه بپردازند که هم محل مطالعه و مناسب‌تر از خانه و به دور از گوشی‌های همراه است و هم با دیدن مطالعه‌کنندگان به‌وجد خواهند آمد و بیشتر خواهند خواند. وی قدرت هر دانشکده و دانشگاهی را در میزان تولید علم آن دانست که باعث تشویق مسئولان به تقویت هر چه بیشتر منابع علمی آن دانشکده یا دانشگاه خواهد انجامید.
در پایان نشست پرسش و پاسخ برگزار شد.
[/av_textblock]
[av_slideshow size=’featured_large’ animation=’slide’ autoplay=’true’ interval=’5′ control_layout=”]
[av_slide slide_type=’image’ id=’6648′ video=” mobile_image=” video_ratio=” title=” link_apply=” link=’lightbox’ link_target=” video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=”][/av_slide]
[av_slide slide_type=’image’ id=’6649′ video=” mobile_image=” video_ratio=” title=” link_apply=” link=’lightbox’ link_target=” video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=”][/av_slide]
[av_slide slide_type=’image’ id=’6650′ video=” mobile_image=” video_ratio=” title=” link_apply=” link=’lightbox’ link_target=” video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=”][/av_slide]
[av_slide slide_type=’image’ id=’6651′ video=” mobile_image=” video_ratio=” title=” link_apply=” link=’lightbox’ link_target=” video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=”][/av_slide]
[av_slide slide_type=’image’ id=’6652′ video=” mobile_image=” video_ratio=” title=” link_apply=” link=’lightbox’ link_target=” video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=”][/av_slide]
[/av_slideshow]
دیدگاهتان را بنویسید