سخرانی مشاور وزیر امور خارجه در همایش چین
جناب آقای سید رسول مهاجری، مشاور وزیر امور خارجة جمهوری اسلامی، سومین سخنران افتتاحیه در روز دوشنبه 29 شهریور 1400 بود که پیام دکتر حسین امیرعبدالهیان، وزیر محترم امورخارجه، را قرائت کرد.
مهاجری چین را قدرتی نوظهور و رو به رشد و یکی از مهم‌ترین بازیگران بین‌المللی خواند که در همة ساحت‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تمدنی از کنشگران کلیدی به‌شمار می‌رود و به‌سرعت حیطة نقش‌آفرینی خود را در سطوح فرامنطقه‌ای گسترش داده و می‌دهد. به گفتة وی، چین‌شناسی و زبان چینی در دنیا رشد چشمگیری داشته است. اهمیت این امر برای ایران که در عرصه‌های مختلف منافع مشترک با چین دارد دوچندان خواهد بود و گفت: «شناخت چین و مطالعات چین به‌دست پژوهشگران بومی و تولید دانش به کمک پژوهشگران ایرانی اقدامی مبارک و در خور تقدیر است و وزارت امورخارجة جمهوری اسلامی ایران این پیوند میان دانشگاه و حوزة اجرایی را گرامی می‌دارد. امیدواریم در این زمینه با تحرکات و پویایی‌های بیشتری روبه‌رو باشیم.»
به باور مشاور وزیر امور خارجة کشورمان، در این همایش باید به‌دنبال پاسخ برای این دو سؤال بود: «چرا باید به مطالعات چین بپردازیم؟» و «چه پرسش‌هایی در مطالعات چین مطرح است؟» پیشنهاد ایشان نگاه همه‌جانبه به چین با توجه به تمدن بزرگ آن و قدرت مؤثر این کشور در جهان حاضر بود.
مهاجری دربارة تمدن چین گفت: «تمدن چین یکی از تمدن‌های بزرگ بشری است که بدون شناخت آن، تاریخ بشر و تاریخ تمدن‌های بشری قابل ادراک نخواهد بود. چین فرازوفرودهای بسیاری داشته و با انواع چالش‌ها روبه‌رو بوده است؛ در عین حال، در فرهنگ چین عناصر درخور توجهی وجود دارد که در سطح جهانی دارای ارزش است.» وی به شباهت‌های میان تمدن ایرانی و چینی و تأثیرگذار در تاریخ بشر نیز اشاره داشت.
مهاجری ضمن بیان اهمیت پژوهش دربارة ایده‌ها و هنجارهای فرهنگی، تمدنی و تاریخی چین، چین را قدرتی مؤثر در جامعة بین‌المللی کنونی یاد کرد و گفت: «همه از خیزش چین سخن می‌گویند اما باید گفت این جهش و خیزش بی‌تردید با خیزش‌های دیگر در تاریخ چند قرن معاصر جهان متفاوت بوده است و تک‌ساحتی و صرفاً اقتصادی نیست. چین در عصری پساغربی و غیرامریکایی و غیرغربی‌شدن جهان ظهور کرده است.»
مشاور وزیر امور خارجه، از نظام نوینی در روابط بین‌الملل سخن گفت که اشتراک‌های شناختی در آن اهمیت حیاتی دارد و گفت: «تحولی در نظام شناختی کشورها و جوامع رخ داده است و در این شناخت نیاز به چارچوب‌های نوین و نه صرفاً کلیشه‌ای غرب‌محور عمیقاً احساس می‌شود.»
مهاجری دربارة روابط فعلی ایران و چین، آن را مراوداتی دیرینه خواند که در تأثیر متقابل زبان و فرهنگ فارسی و چینی بر یکدیگر، جادة ابریشم، رفت‌وآمد بین دانشمندان و اندیشمندان این دو کنشگر شرق و غرب آسیا مشهود است. وی افزود: «این رابطة ریشه‌دار و کهن با تحولات معاصر بارور شده و در سال‌های اخیر عمیق‌تر شده است. روابط ایران با چین از زاویة استقلال‌گرایی ایران پساانقلاب و با توجه به رفتار عمیقاً ظالمانة غرب نسبت به ایران، به‌خصوص از سوی امریکا و تحریم‌های ظالمانة آن علیه ایران شکل دیگری یافته است ولی نکتة کانونی آن مراوداتی اصیل و چندوجهی است.»
مشاور وزیر امور خارجه به به برنامة 25 سالة توسعة همکاری‌های ایران و چین با محوریت بر شراکت راهبردی نیز اشاره داشت که جای پژوهش جدی، آن هم در شرایط جهان در حال تغییر امروز، دارد. شکست مفتضحانة امریکا در افغانستان را یکی از این جلوه‌های تغییر خواند و افزود: «در این دنیای در حال تغییر، در دو واقعیت نمی‌توان تردید کرد. نخست، چین قدرت مؤثر جهانی با تأثیرات منطقه‌ای در پیرامون ما از افغانستان تا خلیج‌فارس و از خلیج‌فارس تا آسیای مرکزی است. دوم، ایران قدرتی منطقه‌ای با تأثیرات جهانی است.»
به باور مهاجری، قدرت منطقه‌ای ایران از درون ریشه می‌گیرد و ایران قدرتی منطقه‌ای بر اساس اصالت‌ها و دستاوردهای خود است و افزود: «تأثیر این قدرت منطقه‌ای در مناسبات منطقه‌ای و جهانی محتوم و انکارناپذیر است. همکاری میان ایران و چین در حقیقت به جهانی بهتر، سالم‌تر، و مبتنی بر احترام متقابل و منافع مشترک شکل بهتری می‌دهد.» وی این موضوع را نیز در خور پژوهش نامید.
مهاجری در جمع‌بندی سخنان خود گفت: «مطالعات چین، مطالعه‌ای صرفاً آکادمیک نیست و ماهیتی راهبردی و مؤثر بر سرنوشت جهان، منطقه و همة کنشگران دارد و برای جمهوری اسلامی ایران این مطالعات اهمیت بیشتری نسبت به سایر کنشگران دارد.»
وی ابراز امیدواری کرد که این روند چین‌شناسی بومی، به شناخت بیشتر واقعیت‌های چین و به پیوند مشترک بین ایران و چین بر اساس منافع مشترک کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید