انتشار تألیف دکتر عاملی در دستنامة بین‌المللی راتلج دربارة اسلام‌هراسی
تألیف دکتر عاملی، رئیس دانشکدة مطالعات جهان، در دستنامة بین‌المللی راتلج دربارة اسلام‌هراسی با عنوان The Routledge International Handbook of Islamophobia در سال 2019 با شمارة شابک 978-0-8153-5375-1 (hbk) و 978-1-351-13555-9 (ebk) منتشر شد.
ویراستاران این اثر Irene Zempi از دانشگاه ناتینگهام و Imran Awan استاد دانشگاه بیرمنگام، در مقدمة آن هدف از انتشار این اثر را بررسی موج اسلام‌هراسی در غرب عنوان کرده‌اند که با وقایع 11 سپتامبر در آمریکا آغاز شد و با حملة تروریستی 7 جولای 2005 در انگلستان، انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، خروج انگلیس از اتحادیة اروپا، شکل‌گیری گروه‌های سیاسی راست تندرو و حملات تروریستی داعش در جهان اوج گرفت.
این اثر در 430 صفحه و در 32 فصل و چهار بخش تنظیم شده است. بخش نخست با عنوان «مفهوم اسلام‌هراسی» در هفت فصل، بخش دوم با عنوان «الگوهای اسلام‌هراسی از نگاه اروپاییان» در یازده فصل، بخش سوم با عنوان «الگوهای اسلام‌هراسی در نگاه جهانی» در شش فصل، و بخش چهارم با عنوان «واکنش به اسلام‌هراسی» در هشت فصل تنظیم شده است.
بخش نخست این اثر، روشن‌کردن ماهیت و دامنة اسلام‌هراسی را دنبال می‌کند. تألیف مشترک دکتر سعیدرضا عاملی، و آرزو میرالی، سرپرست کمیتة تحقیق حقوق بشر اسلامی در انگلستان، با عنوان «مدل چندبعدی درک اسلام‌هراسی: تحلیل مقایسه‌ای و کاربردی آمریکا، کانادا، انگلستان و فرانسه» در فصل 4 بخش نخست این اثر (صفحة 42 تا 57) منتشر شده است. در این نوشتار، گونه‌شناسی اسلام‌هراسی و شکل اجمالی مدل چندبعدی درک اسلام‌هراسی (MMUI) با استفاده از داده‌های تحلیلی دربارة رفتارهای اسلام‌هراسانه علیه مسلمانان آمریکا، کانادا، انگلستان و فرانسه بررسی شده است. مدل MMUI مطرح در این نوشتار در کنار مدل سلطة نفرت در روابط بین‌فرهنگی (DHMIR)که مدل ابتکاری نویسندگان این فصل است در فضای آکادمیک با توجه جدی همراه شده و در مطالعات اخیر اسلام‌هراسی در اروپا مبنای مطالعات بوده است. مدل DHMIR به‌دنبال آن است که نشان دهد چگونه شهروندان بی‌خبر از همه‌جا به قربانیان نفرت در فضا و محیط نفرت تبدل می‌شوند. این فصل به این موضوع مهم می‌پردازد که مدل DHMIR به‌دنبال توجیه این قربانیان نفرت نیست، بلکه بر فرایند پیچیده‌ای تمرکز دارد که فضای نفرت را مشروعیت می‌بخشد و فجایع اجتماعی گسترده‌ای را بر علیه مسلمانان به‌وجود می‌آورد. در افزایش اسلام‌هراسی در غرب، ساختارهای فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و سیاست‌های مرتبط با بنگاه‌های رسانه‌ای و مجازی دخیل بوده است. فضای نفرت و هراس بر روابط درون‌فرهنگی و درون‌مذهبی تأثیر می‌گذارد و روابط فرد با فرد را بر هم می‌زند. نکتة کلیدی در این نهفته است که با رواج اسلام‌هراسی در سطوح سیاسی بالا، برهم‌زدن روابط جهان اسلام و غرب دنبال می‌شود. اسلام‌هراسی صرفاً به افزایش خشونت علیه مسلمانان در منطقه‌ای خاص نمی‌انجامد، بلکه سیاست‌های کلان در تغییر روابط قدرت و ایجاد تغییرات بنیادین در جهان اسلام را دنبال می‌کند که نوع جدیدی از استعمار کشورهای مسلمان است.
مطالعة این اثر برای پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پسادکتری در حوزه‌هایی مانند ارتباطات بین فرهنگی، جرم‌شناسی، جامعه‌شناسی، سیاست اجتماعی، مطالعات ادیان و الهیات، حقوق و موضوعات مربوط به علوم اجتماعی مفید خواهد بود.
زهرا جلال‌زاده
کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی
دیدگاهتان را بنویسید