همایش یونسکو

[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]

[av_slideshow size=’featured’ animation=’slide’ autoplay=’false’ interval=’5′ control_layout=”]
[av_slide slide_type=’image’ id=’2881′ video=’http://’ mobile_image=” video_ratio=’16:9′ title=’برای تست’ link_apply=” link=’lightbox’ link_target=”]
همایش یونسکو
[/av_slide]
[av_slide id=’2879′ slide_type=” video=’http://’ mobile_image=” video_ratio=’16:9′ video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=” title=” link_apply=” link=” link_target=”][/av_slide]
[av_slide id=’2876′ slide_type=” video=’http://’ mobile_image=” video_ratio=’16:9′ video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=” title=” link_apply=” link=” link_target=”][/av_slide]
[av_slide id=’2875′ slide_type=” video=’http://’ mobile_image=” video_ratio=’16:9′ video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=” title=” link_apply=” link=” link_target=”][/av_slide]
[av_slide id=’2873′ slide_type=” video=’http://’ mobile_image=” video_ratio=’16:9′ video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=” title=” link_apply=” link=” link_target=”][/av_slide]
[av_slide id=’2870′ slide_type=” video=’http://’ mobile_image=” video_ratio=’16:9′ video_controls=” video_mute=” video_loop=” video_autoplay=” title=” link_apply=” link=” link_target=”][/av_slide]
[/av_slideshow]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دوازدهمین نشست تخصصی “کرسی یونسکو در دانشگاه تهران” : چرخش دیجیتالی در گفتمان ادبی

دوازدهمین نشست تخصصی کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی: دوفضایی شدن جهان توسط دکتر عبداله کریم زاده، دکتری مطالعات فرهنگی در حوزه های ادبی و پژوهشگر مطالعات فضای سایبر،  روز دوشنبه ۲۲ خرداد ماه ۱۳۹۶ در تالار  ایران دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.

در این جلسه که با حضور متخصصین و اساتید حوزه فضای سایبر برگزار شد، دکتر عبداله کریم زاده به سخنرانی خود در زمینه؛ چرخش  دیجیتالی  در گفتمان ادبی پرداخت و گفت:  نظریه پردازان اجتماعی برای توصیف و تحلیل وضعیت کنونی جامعه و انسان مدرن نام های مختلفی به جامعه معاصر داده اند. جامعه شبکه ای، جامعه ارتباطی، جامعه اطلاعاتی، جامعه مصرفی، جامعه فردی شده، جامعه سراسر بین، جامعه صنعتی، جامعه دانش بنیان، جامعه پسامدرن ، جامعه جهانی شده، و جامعه رسانه ای. در واکنش به این برساخت های گفتمانی، مطالعات ادبی شاهد چرخش های گفتمانی متعددی بوده است که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱) چرخش زبانی ۲) چرخش فرهنگی ۳) چرخش تاریخی ۴) چرخش روایی ۵) چرخش اخلاقی ۶) چرخش فضایی ۷) چرخش سایبرنتیک و ۸) چرخش دیجیتالی.  از آنجایی که نظریه و نقد ادبی با چرخه تولید ، توزیع و مصرف معناها سروکار دارد، با بسیاری از حوزه های گفتمانی علوم انسانی از جمله با مطالعات فرهنگی تعامل میان رشته ای دارد . زیرا رسالت ذاتی ادبیات همانا کاوش فرهنگ است و نظریه ادبی نمی تواند در برابر مدرنیسم و مدرنیته و پیامدهای آن بر فرهنگ جامعه بی تفاوت باشد. برای همین است که متعاقب پارادایم دوفضایی شدن ها، ادبیات نیز هم در فرم و هم در محتوا دستخوش تغییر واقع شد و ژانرها و جریان ها ی ادبی جدیدی ظهور کرد تا تجربه دیجیتالی شدن فرهنگ و چالش های برآمده از آن را به شکل هنرمندانه بازنمایی کنند و مورد خوانش انتقادی قرار دهند.

این پژوهشگر مطالعات فضای سایبر در ادامه افزود: ژانر سایبرپانک از نخستین ژانرهای نوظهور پس از پارادایم سایبرنتیکی شدن علوم بود که منجر به ظهور جریان ادبی موسوم به «ادبیات سایبرنتیک » شد. این ژانر موضوع «اضطراب از سایبرنتیک» و «ترس از کنترل شدن» ، گفتمان «سایبرنتیکی شدن و دیجیتالی شدن فرهنگ» و پارانویای حاصل از فرهنگ دیجیتالی شده را با وام گیری از نظریه «سراسربین» فوکو مورد خوانش انتقادی قرار می دهد.

وی همچنین گفت: «سایبورگ نویسی» (Cyborg writing )  و «ادبیات سایبورگی» از دیگر نحله های ادبی بود که پس از چرخش سایبرنتیک ظهور کرد.  در این ژانر نوظهور، شخصیت ها ی اصلی  وقهرمانان رمان ها  موجودات عجیبی به نام «سایبورگ ها» هستند که از پیوند بین انسان و ماشین پدید آمده اند و هویت هیبریدی دارند.  همچنین در این ژانر که درون مایه آن سلطه ماشین ها و فناوری های دیجیتال بر انسان ها است، ظهور «شهرهای سایبورگی» که در آن مرز بین انسان و ماشین، فضای طبیعی و فضای مجازی، جنسیت ها و غیره مغشوش می شود، پیش بینی شده بود.

دکتر کریم زاده سپس افزود: چرخش دیجیتالی در گفتمان  ادبی یک واکنش هستی شناسانه و معرفت شناسانه دربرابر پارادایم دوفضایی شدن ها است که  در آن محتوای ادبیات دچار جهش مفهومی شد و ادبیات به بازنمایی هویت های برساخته جماعت های آنلاین، شکاف دیجیتالی، بازتولید سلطه ایدئولوژیک گروه های فرادست بر فرودست ، بازتولید سوژه های فرودست در سایه تکنولوژی های دیجیتالی جدید و غیره معطوف شد و عواقب دیجیالی شدن فرهنگ ها در پرتو نظریه ی پسااستعماری و گفتمان های فمینیستی، روانکاوانه و غیره به صورت هنرمدانه به تصویر کشیده شد. در واکنش انتقادی به این تحولات، فرم ادبیات نیز متحول شد و ادبیات موسوم به «ادبیات دیجیتال» ظهور کرد . حاصل این ادبیات ظهور ژانرهایی از قبیل «فلش فیکشن» (flash fiction)  و پارودی (parody) ،.«هایپرفیکشن» (hyperfiction) و غیره است تا ادبیات کلاسیک را در بستر دیجیتال شالوده شکنی و واسازی کنند. در سخنرانی پیش رو تمامی این تحولات مورد بحث قرار خواهد گرفت و سپس تجربه دیجیتالی شدن شعر و ادبیات داستانی در ایران معاصر مورد واکاوی قرار خواهد گرفت، زیرا اخیراً در پیکره ادبیات فارسی انبوهی از داستان ها و شعرهای دیجیتالی تولید شده است که در بستر فضای وب و به کمک تکنولوژی های دیجیتال قابل اجراهستند و خواننده از طریق کلیک کردن بر روی هایپرلینک ها پیرنگ داستان ها و سرنوشت شخصیت های داستان را خودش تعیین می کند. در نهایت، آینده و چالش های فرهنگ دیجیتالیزه شده و دوفضایی شدن ها از منظر چرخش دیجیتالی در گفتمان ادبی مورد تقد و ارزیابی قرار خواهد گرفت.
[/av_textblock]

[/av_one_full]