شصت‌وپنجمین نشست کرسی یونسکو: تغییرات نظام ارتباطی خانواده ایرانی؛ بازخوانی حریم خصوصی همسران در فضای مجازی با تأکید بر رسانه‌های اجتماعی
شصت‌وپنجمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی: دوفضایی‌شدن جهان در روز چهارشنبه 9 اسفند 1402 با موضوع «تغییرات نظام ارتباطی خانواده ایرانی؛ بازخوانی حریم خصوصی همسران در فضای مجازی با تأکید بر رسانه‌های اجتماعی» و با سخنرانی منصوره حجاری، پژوهشگر مطالعات خانواده و رسانه، و دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، برگزار شد.
به‌گغتة حجازی، نحوۀ ارتباط میان اعضای خانواده، به‌تدریج تغییرکرده است. زیست‌بوم‌های مجازی و پیچیدة امروزی، فضای ارتباطی همسران را تغییر داده است. تغییر فضای ارتباطی، کیفیت زندگی روزمره و خصوصی‌ترین وجوه تجربه‌های اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار داده است. در الگوی خانوادة دوفضایی بر اساس مختصات فضای مجازی مفاهیمی چون فضای خانه، حضور در خانه، ارتباطات خانوادگی، حریم خصوصی و بسیاری از دیگر مسائل مرتبط با بازسازی معنایی توأم شده است. کنترل و ارتباطات تعادل جدیدی در ارتباطات رسانه‌های اجتماعی یافته است: کنترل از دست رفته، و ارتباطات در حال کسب قدرت است. کاربران صرفاً به کنترل تکیه نمی‌کنند بلکه برای ایجاد هنجارها و اعتماد تلاش می‌کنند. در واقع، حریم خصوصی بر پایة ارتباطات میان‌فردی بازتعریف می‌شود.
حجازی در این نشست در پی پاسخ به این پرسش بود که زوج‌ها چگونه مرزها و قلمروهای ارتباطی را در مذاکره وارد می‌کنند و خانوادۀ امروز چه خوانش‌هایی از مفهوم حریم خصوصی و نظارت دارد؟ وی در پژوهش خود با سه گروه از پاسخگویان، مصاحبة نیمه‌ساختاریافته انجام داده بود. این گروه‌ها عبارت بودند از همسران، افراد اطلاع‌رسان و زوج‌درمانگران که در مجموع نمونه‌ها 47 نفر بودند. نتایج نشان می‌دهد مرزهای حریم خصوصی برخط میان همسران بسیار ژله‌ای شده است. دو مضمون فراگیر «سیالیت حریم خصوصی» و «نظارت سیال» بیانگر وجود طیف گسترده‌ای از تعاریف در میان زوج‌های کاربر فضای مجازی است که هر کدام پنج مضمون سازمان‌دهنده را شامل می‌شود. یافته‌‌ها نشان می‌دهد چگونه تعریف و مرزهای حریم خصوصی در پرتو ظهور رسانه‌های اجتماعی بین زوج‌های کاربر، بازبینی و مذاکرة مجدد می‌شود.
فیلم این نشست در نشانی زیر در دسترس علاقه‌مندان است.
در کارنامة پژوهشی حجازی این آثار به‌ثبت رسیده است:
- اعظم راود راد، منصوره حجاری، زهرا مجدی‌زاده (1400). «بصری‌شدن زندگی روزمره زنان؛ گفتمان غالب زنان اینفلئونسر در شبکه اجتماعی اینستاگرام». مطالعات میان‌رشته‌ای ارتباطات و رسانه.214-183.
- زهرا مجدی‌زاده، منصوره حجاری، عبدالله بیچرانلو (1401). «ظهور شبه‌فمینیسم نئولیبرال در صفحات اینستاگرامی زنان ایرانی». نشریة جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر. 72-48.
- زهرا مجدی‌زاده، اعظم راودراد، منصوره حجاری. (1401). «تحلیل تحولات رویکرد شرق‌شناسانه در مجلة نشنال جئوگرافیک». فصلنامه رسانه. 38-5.
- زهرا مجدی‌زاده، منصوره حجاری (1401). «تحلیل گفتمان چندوجهی». نشریة جامعه، فرهنگ، رسانه. 310-279.
- منصوره حجاری، زینب شجاعیان، مهسا گرجی (1397). مطالعه تاثیر آموزش‌های مهارت‌های سواد رسانه در تغییر خوانش و رمزگشایی مخاطبان زن از برنامه‌های تلویزیونی مطالعه موردی: خوانش دختران نوجوان از استندآپ برنامه خندوانه با موضوع زنان». دومین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی با موضوع خانواده.
- «فراتحلیل مطالعات متمرکز بر سبک پوشش؛ مقالات أدوار جشنواره مد و لباس». همایش مد و پوشاک اسلامی. 1401.
- «مطالعة نسلی خوانش دختران نوجوان و مادران از بازنمود سبک پوشش در صفحات خرده‌سلبریتی‌ها». همایش مد و پوشاک اسلامی.
- «چارچوب‌بندي خشونت مجازي در صفحات اینستاگرام خرد‌ه‌سلبریتی‌هاي ایرانی»و همایش جنبش‌های اجتماعی/ رسانه‌ها و فرهنگ.
دیدگاهتان را بنویسید