نشست هشتم: همه‌گیری کووید 19: چالش‌ها و فرصت‌ها در سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دومین سلسله‌نشست‌های مجازی: همه‌گیری کرونا و تحولات جهانی در عصر کرونا و پساکرونا
نشست هشتم: همه‌گیری کووید 19: چالش‌ها و فرصت‌ها در سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا
دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران، با همکاری انجمن ایرانی مطالعات جهان، دومین سلسله‌نشست‌های مجازی «همه‌گیری کرونا و تحولات جهانی در عصر کرونا و پساکرونا» را از 8 اردیبهشت الی 5 خرداد 1400، هر چهارشنبه ساعت 18:00 الی 19:00، به مدت پنج هفته، در کانال اینستاگرام دانشکده برگزار می‌کند.
در سومین نشست از دومین سلسله‌نشست‌ها، دکتر رکسانا نیکنامی، استادیار دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در روز چهارشنبه 22 اردیبهشت 1400 سخنرانی خود را با عنوان «همه‌گیری کووید 19: چالش‌ها و فرصت‌ها در سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا» ایراد کرد.
دکتر نیکنامی همه‌گیری کووید 19 را در اروپا بازگشت اروپا به ملی‌گرایی و شکل‌گیری هویت اروپایی و موجب تقویت سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا دانست. به‌گفتة وی: «11 سپتامبر 2011 نقطة عطفی در بررسی تحولات روابط خارجی و بین‌المللی، برپایة شئون نظامی و امنیتی و با تبعات جهان سیاست محسوب می‌شود و پس از آن، همه‌گیری کرونا، جهان سیاست را به پیش و بعد از این همه‌گیری تغییر داده است و این تأثیر بسیار گسترده‌تر و ماندگارتر خواهد بود. اهمیت سیاست ملی هر کشور در اروپا، جای خود را به سیاست خارجی و امنیت مشترک اروپا داده است. این سیاست ملی تا پیش از همه‌گیری کرونا بسیار منفعل دنبال می‌شد.»
این استاد سیاست بین‌الملل، به اجلاس کویمبرا در پرتغال در سال 1996 اشاره کرد که برای سروسامان‌دادن به ملی‌گرایی هر کشور اروپایی به‌جای ملی‌گرایی اروپایی تشکیل شد و طیف وسیعی از افراد از سراسر اروپا، از جمله سیاستمداران، اقتصاددانان، هنرمندان و نویسندگان در آن شرکت داشتند. این اجلاس به هدف خود دست نیافت و آخرین اقدام جدی اتحادیة اروپا برای شکل‌گیری هویت اروپایی بود. وی افزود: «کاری را که صدها روشنفکر و سیاستمدار اروپایی سال‌ها در انجام آن ناکام ماندند، این ویروس کوچک به‌راحتی در مدتی کوتاه به‌اجرا گذاشت. در واقع، کووید 19 عاملی شد برای شکل‌گیری هویت اروپایی و تقویت هویت اروپایی در برابر هویت ملی.»
وی در بررسی این توالی در تقویت هویت اروپایی به سه مورد اشاره کرد: گسترش فعالیت‌ها و حملات تروریسم در اتحادیة اروپا که موجب تقویت حس هم‌دردی در اتحادیة اروپا شد؛ خروج انگلستان از اتحادیة اروپا؛ و همه‌گیری ویروس کرونا.
دکتر نیکنامی در تسریع شکل‌گیری حس هم‌بستگی در میان اروپاییان، با انتشار کووید 19 گفت: «سروسامان‌دادن به بحران مالی اروپا در سال 2008، چهار سال به‌طول انجامید، این در حالی است که سروسامان‌دادن به بحران کرونا در اروپا، چهار ماهه انجام شد. ویروس کرونا باعث شد مرزهای بیرونی اتحادیة اروپا بسیار مستحکم‌تر و مرزهای داخلی میان 27 کشور عضو اتحادیة اروپا بسیار بازتر شود. همچنین، با طرح ‘گرین لِینز’ تلاش کنند خدشه‌ای در بازار مشترک اروپا پدید نیاید.»
خروج نیروهای امریکایی از آلمان و فشار امریکا بر اروپا بر سر تعرفه‌های مالی، پخش ماسک‌های تقلبی روسی در ایتالیا و تهدیدهای روسیه در نورد استریم 2، فشار شرکت چینی هوآوی بر اروپا در پرداخت تعهدات مالی، و بازکردن مرزهای ترکیه به روی مهاجران و پناهجویان به اروپا، آن هم در شرایطی که همه‌گیری کرونا باعث فشار به اروپا شده بود، نه فشار به کشوری اروپایی، سبب شد که اروپاییان ژئوپلتیک را در سطحی بالاتر از حقوق بشر قرار دهند و مرزهای خارجی اروپا یکپارچه تقویت و کاملاً بسته شد. وی با تبیین این عوامل افزود: «اولویت در اروپا دیگر کشورهای ملی نیست، بلکه هویت اروپایی است که اهمیت دارد. این تغییر اولویت، مشروعیت‌بخشی در سیاست خارجی اروپا با تقویت چندجانبه‌گرایی دوسطحی و حکمرانی عمومی به‌دنبال می‌شود و از چندقطبی‌گرایی فاصله گرفته است. اصلاح نهادهای موجود، و تشکیل نهادهای جدید از جمله اقدامات پیش‌روی اتحادیة اروپاست. این تحولات برای اتحادیة اروپا فرصت قلمداد می‌شود، نه محدویت. تقویت هویت اروپایی و چندجانبه‌گرایی، اروپا را وارد عرصة ژئوپلتیک کرده و اروپاییان به بازیگر فعالی در عرصة سیاست بین‌الملل تبدیل شده‌اند. در عرصة حقوق بشر نیز کمک به کشورهای دیگر و پیگیری نقض حقوق بشر به‌خصوص در چین، با عنوان رقیب نظام‌مند، و روسیه از دیگر اقدام‌های فعالانه‌ای است که اتحادیة اروپا در پیش گرفته است.»
همچنین، اختلاف‌نظر در سیاست خارجی، میان کمیسیون اروپا و شورای اروپا در خصوص روابط با کشورهای همسایه، با همه‌گیری ویروس کرونا، کمتر شده و نظرات این دو به‌هم نزدیک‌تر شده است و این دو نهاد مهم، چندجانبه‌گرایی را دنبال می‌کنند.
دکتر نیکنامی در بررسی نقش کووید 19 در سیاست خارجی اروپا، به واکسن نیز اشاره کرد و افزود: «با توجه به اینکه اروپا مهم‌ترین تولیدکننده و توزیع‌کنندة واکسن محسوب می‌شود، واکسن کالایی مهم برای اروپا در اجرای سیاست نرم در دوران پساکرونا خواهد بود.»
فیلم این سخنرانی در کانال اینستاگرام دانشکدة مطالعات جهان به نشانی زیر در دسترس علاقه‌مندان است.
iranian_studies_ut
[/av_textblock]
[av_slideshow size=’featured_large’ animation=’slide’ autoplay=’true’ interval=’5′ control_layout=”]
[av_slide id=’11356′][/av_slide]
[/av_slideshow]
دیدگاهتان را بنویسید