معرفی کتاب: اندیشه‌های سیاسی اجتماعی در مصر در دوران جدید
کتاب اندیشه‌های سیاسی اجتماعی در مصر در دوران جدید نوشتة دکتر علی‌اکبر علیخانی را انتشارات دانشگاه تهران چاپ و روانة بازار نشر کرد؛ کتابی که به اندیشة سیاسی اندیشمندان در مصر پرداخته است.
به‌گزارش خبرگزاری ایرنا، دکتر علی‌اکبر علیخانی، استاد دانشگاه تهران و نویسندة کتاب اندیشه‌های سیاسی اجتماعی در مصر در دوران جدید در مقدمة آن بیان می‌کند که این اثر به اندیشة سیاسی آن دسته از اندیشمندان در مصر پرداخته که دورة مدرن یا جدید را درک کرده‌اند. این دوره، زمانی است که مصریان به‌طور جدی با پدیده‌ای و سپس مسئله‌ای به‌نام اروپا یا غرب و به تعبیر دقیق‌تر تمدن غرب و مدرنیته، به‌صورت ذهنی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی درگیر می‌شوند.
بنابر آنچه در مقدمة کتاب آمده، این مواجهه و درگیری اولیه را می‌توان یکی از مهم‌ترین نقاط عطف سیاسی- اجتماعی در جهان اسلام عموماً و در مصر به‌خصوص محسوب کرد که دورة به‌خودآمدن از «رخوت تمدنی» چند صد ساله با نشتر دردناک غرب و درگیریِ ذهنی و فرهنگی با تمدن غرب و دنیای جدید بود. این نقطة عطف را می‌توان حملة ناپلئون به مصر به سال ۱۷۹۸میلادی دانست اگرچه شاید بتوان با تسامح آن را تا انعقاد قرارداد پاساروویتز به سال ۱۷۱۸میلادی میان امپراتوری عثمانی و اتریش نیز به عقب برد. اندیشه‌های سیاسی- اجتماعی که در جلد نخست این مجموعه کار شده، تقریباً از همین دوره‌ها یعنی از اوایل سدة ۱۹ حدوداً از سال ۱۸۰۰میلادی ۱۱۸۰ آغاز می‌شود.
جلد اول اندیشه‌های سیاسی اجتماعیِ ۳۵ متفکر مصری از رفاعه طهطاوی (۱۱۸۰-۱۲۵۲ ش/ ۱۸۰۱-۱۸۷۳م/ ۱۲۱۶-۱۲۹۰ق) تا مصطفی محمود (۱۳۰۰-۱۳۸۸ش/ ۱۹۲۱-۲۰۰۹م/ ۱۳۳۹-۱۴۳۰ق) را بررسی و تحلیل کرده است. اگرچه مباحث به اندیشه‌های سیاسی اجتماعی به‌صورت متفکرمحور می‌پردازد اما می‌تواند سیر تحولات سیاسی- اجتماعی و مسائل جامعة مصر را در طول بیش از یک سده نشان دهد.
این اثر از یک جهت با تمام آثاری که تا کنون در حوزة اندیشة سیاسی منتشر شده متفاوت است و آن طراحی و تعبیة شناسنامه فکری برای هر متفکر است. منطق این شناسنامة فکری در بحث مبسوطی در ابتدای کتاب با عنوان «به‌مثابة روش؛ الگوهای دسته‌بندیِ اندیشه‌های سیاسی اجتماعی» بیان شده است. در این بحث و جدول‌ها و نمودارهای مربوط، الگوهای متعدد دسته‌بندیِ اندیشه‌های سیاسی- اجتماعی ذکر شده و الگوی جدیدی با عنوان «الگوی خوشه‌ای» ارایه شده است که شناسنامة فکریِ هر متفکر بر اساس همین الگو بیان شده و جایگاه آن متفکر را در جغرافیای معرفتیِ زمان خود نشان می‌دهد.
ویژگی مهم این اثر
ویژگی مهم دیگر کتاب این است که نویسنده در پایان کتاب و در بحثی با عنوان «به‌مثابة نتیجه؛ «بَدَویت سیاسی و اندیشه‌های سیاسی اجتماعی»، به تحلیل ویژگی‌های اندیشه‌های سیاسی در ایران و جهان اسلام، کارویژة این اندیشه‌ها، علل ناکارآمدی آن‌ها و عدم‌تأثیرگذاریِ آن‌ها در سیاست عملی و بهبود وضعیت این کشورها می‌پردازد.
نگارنده در مقدمه تصریح کرده که مجموعة ۲ جلدیِ اندیشه سیاسی- اجتماعی در مصر که هم اکنون جلد نخست آن منتشر شده در قالب یک درس ۲ واحدی حدود ۱۰ سال در رشته مطالعات مصر در دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران تدریس شده است. او ابراز امیدواری کرده که تحقیق، تکمیل و انتشار این اثر، برای دانشجویان، پژوهشگران و همة علاقه‌مندان مفید باشد و راه پژوهش‌های عمیق‌تر را برای آنان باز کند.
جلد اول کتاب اندیشه‌های سیاسی- اجتماعی در مصر در دوران جدید، در ۸۶۲ صفحه به‌وسیلة مؤسسة انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد.
دیدگاهتان را بنویسید