معرفت شناسی زمان در فضای مجازی

[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]

[av_slideshow size=’featured’ animation=’slide’ autoplay=’false’ interval=’5′ control_layout=”]
[av_slide slide_type=’image’ id=’358′ video=” mobile_image=” video_ratio=” title=” link_apply=” link=’lightbox’ link_target=”][/av_slide]
[/av_slideshow]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]
نخستین جلسه از سلسله جلسات سخنرانی “کرسی یونسکو در فضای مجازی: دوفضایی شدن جهان” با عنوان ” معرفت شناسی زمان در فضای مجازی” و با سخنرانی دکتر پریسا امیری فرد، روز سه شنبه 26 مرداد با حضور دکتر سعید رضا عاملی؛ رییس دانشکده مطالعات جهان و رئیس کرسی یونسکو و جمعی از اساتید و دانشجویان دانشگاه تهران، در تالار ایران دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.

در ابتدای این جلسه دکتر سعید رضا عاملی؛ رئیس دانشکده مطالعات جهان و رئیس کرسی یونسکو به حوزه فضای مجازی و اهمیت کنونی آن پرداخت و گفت: یکی از بنیادی‌ترین موضوعات عصر حاضر ارتباط بین دنیای فیزیکی و دنیای مجازی است. سپس با ذکر تفاوت‌های جهان فیزیکی و جهان مجازی افزود: یکی از تفاوت‌های جهان مجازی با جهان فیزیکی سرعت است. در جهان مجازی سرعت بسیار بالاتر از دنیای فیزیکی است و هرچه سرعت بالاتر باشد زمان برای بازبینی امور کاهش می‌یابد

استاد ارتباطات با توضیح ظرفیت‌های فضای مجازی افزود: یک ویژگی مهم این فضا تفاوت در زمان است. زمان مجازی زمان هندسی است. در دنیای فیزیکی که زمان خطی است لحظه‌ای از دست می‎‌رود و لحظه‌ای دیگر جایگزین می‌شود، اما در دنیای مجازی ما در عین واحد با زمان‌های بسیار سروکار داریم.

رئيس دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران درباره دومین تفاوت این دو فضا گفت: دومین تفاوت در منطق کار است، به معنی تبدیل کار فیزیکی به کار مجازی است.

به اعتقاد دکتر عاملی تفاوت بین فضای فیزیکی و فضای مجازی در منطق انرژی است  و توصیف و تصریح کرد: انرژی مجازی از ظرفیت تبدیل امر فیزیکی به امر مجازی و تبدیل امر شیئی به امر عددی برخوردار است و انرژی‌های تخریب کننده را به انرژی های با ظرفیت تخریب کم تبدیل می‌کند.

رییس کرسی یونسکو در بخش دیگری از سخنان خود با طرح این نکته که فضای مجازی زمان و مکان نمی شناسد، همه جایی و همه مکانی است، مرزها را به سهولت می‌پیماید و در آن واحد از رموزی پرده می‌گشاید که به دست آوردن آن‌ها در عالم فیزیکی مستلزم صرف، انرزی، زمان و هزینه بسیار است و گاه حتی غیر ممکن می‌نماید. همچنین گفتند در بحث فضای مجازی ما در محیطی قرار داریم که فاصله‌ای وجود ندارد و به تبع آن مقیاسی برای اندازه گیری وجود ندارد.

رئیس دانشکده مطالعات جهان همچنین خاطرنشان کرد که زمان در پیوند با زندگی، کار و فرهنگ منشأ بسیاری از تغییر و تحولات خواهد بود و مطالعات فرهنگی و اجتماعی نیز متناسب با تغییر زمان دستخوش تغییر می‌شوند.

در ادامه دکتر پریسا امیری فرد به سخنرانی با موضوع “معرفت شناسی زمان در فضای مجازی” پرداخت و گفت: در این گفتار درصدد هستیم ذیل پارادایم جدید علمی اپیستمولوژی جدیدی را مطرح کنیم. پارادایم عصر حاضر خرده فرهنگی است که به عقیده کوون سیطره جهانی یافته است. این پارادایم در بحث ما دو چهره سرنمون دارد:

–           انیشتین

–           هایدگر

وی در ادامه با مقدمه ای حول بحث ارتباط علم و فناوری، به شرح موضوعاتی همچون بحث فضا – زمان در تئوری انیشتین، چگونگی شکل گیری شبکه و جهان مجازی، دیدگاه هایدگر از جهان “به مثابه تصویر”، تفکر تصویری در جهان مجازی و در خاتمه به بحث زمان تجاری در تئوری فیزیک –اجتماع نش و الگوی دوفضایی شدن پرداخت.

دکتر امیری فرد همچنین برداشت های مختلفی از زمان در شبکه که ارتباط با فرهنگ دارد، همچون:

–           زمان به مثابه “فرآیند پا گرفتن ساختارهای نوین”

–           زمان به مثابه سرعت تغییر

–           زمان به مثابه تکوین

–           زمان به مثابه لحظه های آن

–           زمان به مثابه جریان زمان

–           زمان تجاری را مطرح کرد.

وی در ادامه افزود: اما پیش فرض ما در تعریف زمان در تعابیر فوق، زمان فیزیک است. و سوال اصلی ما در این گفتار این است که پیوستار فضا – زمان در فضای مجازی چگونه تفسیر می شود؟ چطور این زمان در عین نامتناهی بودن محدود است؟ ساختار فضا در جهان مجازی چیست؟ منظور ما از فضای مجازی فضایی از نشانگانی است که بر اساس زبان صفر- یک ریاضی برنامه نویسی شده اند. این ارتباط چگونه در فضای شبکه و فضای مجازی برقرار می شود که زمان را ترانسپارنت می کند؟

دکتر امیری فرد سپس گفت: زبان صفر و یک که زبان برنامه نویسی است یک فضای معلق ایجاد می کند. در فضای معلق ما با مفهوم صفحه به طور پارادوکسیکال مواجه می شویم. تقارن هایی که میان زوج دوتایی صفر- یک در صفحه دارای میدان ایجاد می شود پیوستار فضا زمان را ممکن می سازند. بر حسب آن ها یا کلیک هایی که در صفحه اتفاق می افتد نوعی توزیع احتمالات گزینه های ممکن به وقوع می پیوندد. در اینجا کاربر بدون آنکه ریاضیدان باشد یا دانش ریاضی داشته باشد به اندامی در شبکه متصل می شود که ادامه جهان ذهن است.

وی همچنین در ادامه گفت: در ورود به بعد سوم در ادامه فکر محض جریان زمان شکل می گیرد و فرد نوعی از حیات را در فضای مجازی تجربه می کند. انبوه تصاویر، داده، نور، رنگ … در پاتیناژی او را احاطه می کنند؛ این سیالیت مقدمه ورود به بازار سرمایه است که کاربر را به مثابه تاجر وارد تجارت زمان می کند. درواقع جوهر سرمایه در اینجا نظام آکسیومی شده است که بر اساس منطق ریاضی به حوزه اقتصادی- اجتماعی وارد شده است. براساس مدل ها، آکسیوم گذاری کمیات انتزاعی بر اساس مصرف بیشتر به وقوع پیوسته است.

دکتر امیری فرد همچنین بیان کرد: تئوری فیزیک – اجتماع “نش” در مهندسی اجتماعی غرب در دل چنین رویدادی به وقوع پیوسته است: بهترین استراتژی در بازی بازار کدام است؟ استراتژی ای که ضرورتا با پیش بینی رفتار مصرف کننده، پایداری بازار را تضمین کند. در اینجا لازم است که به مشکلی پاسخ دهیم اگر افراد بدانند شما در حال پیش گویی کار و فعالیت آنها هستید ممکن است عمل دیگری انجام دهند … بنابراین “نش” سوال دیگری مطرح کرد و به این سوال اینگونه پاسخ داد افراد در بازی دیگر در مقایسه با همان بازی چگونه به تعادل می رسند؟ نظریه فیزیک- اجتماع نش مبنای مهندسی اجتماعی غرب طی دو دهه اخیر بوده است.

دکتر امیری فرد در پایان سخنان خود  تئوری دوفضایی شدن را مطرح کرد تا امکان ها و توان های بالقوه این نظریه را در رابطه با بحث مزبور مورد مطالعه تطبیقی قرار دهد.

در پایان جلسه دکتر عاملی؛ رئیس “کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان”،  با بیان اینکه در دنیایی که لحظه به لحظه در حال متصل شدن به هم است و پویایی در “آن” اتفاق می افتد، زمان به گونه ای تعبیر می شود که با سرعت، آمیختگی قابل توجه دارد. یعنی با سرعت بالا در زمان کوتاه قادر به انجام حجم عملیات گسترده ای خواهیم بود. بسط زمان باعث متحول شدن تمامی ابعاد زندگی روزمره بشر است. هر زمانی، هر مکانی یعنی ادغام تکثرات و به کار گیری ظرفیت نامحدود این جهان نوظهور. با این روند نمی‌دانیم که آیا وقت همچنان در جهان مجازی طلاست یا اصطلاح دیگری می‌تواند مشخصات زمان جدید را باز تولید کند. ایشان همچنین افزود بسیاری از فرهنگ ها نیز تحت تأثیر زمان هم تغییر می‌کنند و هم ساکن می‌مانند. فرهنگ در زمان فیزیکی یک معنا و در محیط مجازی معنای دیگری دارد.

رییس دانشکده مطالعات جهان همچنین در خصوص پویایی زمان در سطح تبدیل زمان بعنوان ظرف عمل برای یک امر تبدیل به ظرف زمان برای متمایل به بی نهایت عمل شده است و این تراکم از یک قابلیت کونتوم برخوردار است که بستگی به ظرفیت گذاری الکوریتمی و برنامه ای دارد.

لازم بذکر است که “کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی: دوفضایی‌شدن جهان” موسسه ای نوپاست که در ابتدای سال 2016 میلادی به ریاست دکتر سعیدرضا عاملی؛ رییس دانشکده مطالعات جهان تشکیل و با اهداف زیر آغاز به کار کرد:

·         تشخیص ظرفیت‌ها و مسائل فرهنگی برخاسته از فضای مجازی؛

·         صیانت از فرهنگ ها و زبان ملی؛

·         یافتن راه‌های تقویت هویت فردی، اجتماعی در مواجهه با فضای مجازی؛

·         تأمین احترام به ارزش‌های دینی در مواجهه با فضای مجازی؛

·         تقویت سواد اینترنتی با هدف ارتقاء دانش، مهارت و قدرت نقد فضای مجازی؛

·         تحقیق و توسعه پیرامون عوامل اثرگذار بر استقلال یا وابستگی فرهنگی در مواجهه با فضای مجازی؛

·         تقویت دسترسی آزاد به اطلاعات، شفافیت اطلاعات و عدالت اطلاعاتی و کاهش شکاف دیجیتال؛

·         تعریف و تبیین کدهای مسئولیت اجتماعی در فضای مجازی؛

·         تعریف و تبیین کدهای اخلاق حرفه‌ای در فضای مجازی؛

·         وضع و تبیین قوانین و مقررات صیانت از حوزة خصوصی و عمومی بر مبنای حقوق موضوعه در ارتباط با فضای مجازی.

برای دست یافتن به این اهداف، فعالیت‌های متفاوت آموزشی و پژوهشی در سطح محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی از طرف این مرکز پیش‌بینی شده است که مستلزم برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است.

اگرچه کرسی یونسکو فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان یک موسسه نوپا است اما از آغاز کار خود در ابتدای سال 2016 در چند زمینه بسیار فعال بوده است. این کرسی توانسته ظرف چند ماه برنامه های خود در حوزه پژوهش های داخلی، همکاری های بین المللی و آموزش در حوزه فضای مجازی را به خوبی پیش ببرد و مفتخر است که با برجسته ترین پژوهشگران ایرانی و بین المللی در حوزه فضای مجازی کار کرده است. این کرسی برای ماه های باقی مانده سال 2016 چندین برنامه سخنرانی به شرح ذیل تدارک دیده که در آن ها پژوهشگران ایرانی و بین المللی آخرین یافته های خود در مورد فضای مجازی را ارائه خواهند کرد.

نخستین جلسه سخنرانی کرسی در سال ۱۳۹۵تحت عنوان “معرفت شناسی زمان در فضای مجازی” بود که روز سه شنبه 26 مردادماه توسط دکتر پریسا امیری فرد در تالار ایران دانشکده مطالعات جهان ارایه شد.

[/av_textblock]

[/av_one_full]