سخنرانی دکتر نیلی در افتتاحیه همایش صلح و حل منازعه
[av_slideshow size=’featured_large’ animation=’slide’ autoplay=’true’ interval=’5′ control_layout=”]
[av_slide id=’8095′][/av_slide]
[/av_slideshow]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
دکتر محمود نیلی‌احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، در مراسم افتتاحیة نخستین همایش بین‌المللی صلح و حل منازعه در دانشکدة مطالعات جهان در روز دوشنبه 9 اردیبهشت 1398، ضمن خیرمقدم به مهمانان همایش از اقصی نقاط جهان، از برگزاری این همایش با موضوع صلح و حل منازعه با نگاه آکادمیک، و در ایران با تجربة هشت سال جنگ تحمیلی و قرارگرفتن آن در منطقه‌ای که در حال حاضر درگیر بیشترین منازعات است و در تاریخ با منازعات عجین بوده است ابراز خوشحالی کرد و آن را مهم دانست که حتی باید زودتر هم بدان پرداخته می‌شد.
به گزارش روابط عمومی دانشکدة مطالعات جهان، دکتر نیلی از موضع نقش دانشگاه به تبیین این موضوع تخصصی پرداخت. وی با اشاره به داستان هابیل و قابیل، بر عجین‌‌بودن تاریخ بشر از ابتدا با منازعه اشاره کرد که متعاقب آن پیامبران با پیام دوستی، محبت و صلح به هدایت انسان‌ها پرداختند. وی قدرت‌طلبی، زیاده‌خواهی، کمبود منابع در آن عصر را از جمله دلایل نزاع قابیل با هابیل خواند که بیش از همه به‌دلیل ناتوانی در برقراری دیالوگ رخ داده است، در عصری که زبان اختراع نشده و تمدن شکل نگرفته بود.
رئیس دانشگاه تهران، ضمن تأکید بر نقش زبان در حل منازعات، شالودة اصلی پیام پیامبران را اجتماعی‌بودن، قدرت تعقل و تفکر انسان دانست و افزود: «انسان‌ها باید از این مزیت‌های خود بهره‌گیرند. در اصل تمایز انسان از سایر مخلوقات قدرت تفکر و تعقل و قدرت زبان و برقراری دیالوگ در انسان است.» وی ضمن اشاره به کتاب و معجزة حضرت محمد (ص)، کتاب را عصارة علم و دانش، فهم، شعور و تعقل خواند و افزود: «با ظهور آخرین پیامبر، بشر امروز دیگر منتظر ظهور پیامبری دیگر نیست، بلکه با قدرت تفکر و تعقل خود می‌تواند از عهدة حل مسائل برآید و این آن چیزی است که دانشگاه‌ها می‌تواند در آن نقش اساسی داشته باشد.»
دکتر نیلی شکل‌گیری صلح و منازعه را نخست زادة ذهن خواند که پس از آن شواهد ظاهری آن آشکار می‌شود و افزود: «برای غالب‌شدن صلح در گفتمان جهان، نخست لازم است ذهن انسان‌ها برای صلح آماده شود و تصور منازعه را بهترین راه برای حل مشکلات و عنادها و اختلاف‌ها انتخاب نکنیم.» وی منازعه را راه‌حلی ساده‌تر و صلح را راه‌حلی پیچیده‌تر خواند، به‌طوری که برای آغاز جنگ شلیک یک گلوله کافی است، در حالی که برای برقراری صلح سال‌ها تلاش لازم است و در مقام تمثیل به جنگ ویتنام اشاره کرد.
دکتر نیلی نخستین گام در این باره را تغییر پارادایم و ایجاد فضای فکری مناسب دانست و افزود: «باید به همة مردم دنیا بیاموزیم که هیچ قومی قوم برتر نیست و بیش از آنچه دارد نباید در اختیار قرارگیرد. گرفتن منابع دیگران به زود و فشار راه‌حل زندگی خوب و صلح پایدار نیست. آموزش هم‌زیستی و صلح باید از پیش‌دبستان آغاز شود.» وی بر نقش مهم دانشگاه‌ها در تدوین این مبانی و مفاهیم تأکید کرد که می‌تواند قواعد و دستورالعمل‌ها و محتوا را به بهترین شکل و شیوة علمی تولید کند و شیوه‌های یادگیری را ابداع و توسعه بخشد.
رئیس دانشگاه تهران ضمن انتقاد از این مطلب که تولید ادبیات منازعه در دنیا بسیار بیشتر از ادبیات با موضوع صلح است، حرکت جدی‌تر دانشگاه‌ها در این عرصه را خواستار شد و افزود: «ما معتقد به علم برای علم نیستیم، بلکه علم و دانش برای جامعه است. در چنین شرایطی است که علم می‌تواند اثربخش باشد و نقش فزاینده‌ای ایفا کند و مسئولیت آن بر عهدة دانشگاه‌هاست.»
دکتر نیلی ضمن اشاره به گسترده‌ترشدن نقشة منازعات در جهان، دلیل دیگر نزاع‌ها را وجود کمبودها، فقر، توسعه‌نیافتگی‌ها و منازعات محلی به‌دلیل وجود همین کمبودها دانست و افزود: «توانمندسازی کشورها و مردم کشورها باید در دستور کار قرارگیرد. در چنین شرایطی قطعاً منازعات کاهش خواهد یافت.» در این حوزه نیز نقش دانشگاه‌ها را در توانمندسازی افراد راه‌حلی کارآمد خواند که بدون علم و پایة علمی و مشارکت علم محقق نخواهد شد. وی ضمن اشاره به بسیاری از منازعات بر سر مسائل محیط‌زیستی و آب‌وهوا، آن را ناشی از ضعف در استفاده از امکانات و استفادة بهینه از امکانات و توسعة این امکانات دانست و افزود: «توسعة علمی کشورها که مبنای توسعه در سایر حوزه‌ها قرارگیرد قطعاً به پایداری و توسعة صلح کمک خواهد کرد. از مردمی که از فقر در رنج‌اند نمی‌توان انتظار داشت مانند انسان‌های برخوردار عمل کنند. افراد و جوامع تحت فشار، رفتارهای غیرمنطقی بروز خواهند داد که فطری است.»
خاتمه‌بخش سخنان رئیس دانشگاه تهران نقش دیپلماسی علمی بود که با توسعة دانشگاه‌ها، دانشمندان و دانشجویان و با بحث student mobility و همکاری‌های مشترک میان دانشگاه‌های مختلف دنیا شکل گرفته است و افزود: «از آنجا که بسیاری از مسئولان، تصمیم‌گیرندگان و تصمیم‌سازان دنیا فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌هایند، اگر شبکة دانشمندان و محققان در دنیا در قالب دیپلماسی علمی شکل‌گیرد، ظرفیت بسیار بزرگی برای جلوگیری از منازعات و شکل‌گیری صلح پدید خواهد آمد. ما می‌توانیم بخشی از گفتمان بین دانشمندان دنیا را در جهت ایجاد صلح در دنیا بناکنیم. ما می‌توانیم با گسترده‌ترکردن ارتباطات، با student mobility و با تبادل استاد و دانشجو، آشنایی با فرهنگ کشورهای مختلف و کسب شناخت روشن از فرهنگ‌ها به پایداری و توسعة صلح کمک کنیم.» وی ضمن اشاره به اینکه عدم آشنایی با بسیاری از واقعیت‌ها و بروز سوءتفاهم‌ها برهم‌زنندة صلح است، بر درک ملت‌ها و احترام بر خرده‌فرهنگ‌ها تأکید کرد.
دکتر نیلی در جمع‌بندی سخنان خود بر نقش دانشگاه‌ها در تولید محتوا، تربیت انسان‌ها، ایجاد شبکه‌های محققان و دیپلماسی علمی تأکید کرد که با توجه به جهانی‌شدن و ارتقای دانشگاه‌ها در بین‌المللی‌سازی فرصتی استثنایی را فراهم آورده است و افزود: «اجازه ندهیم که تنها سیاستمداران در اتاق‌های بسته برای دنیا تصمیم بگیرند. دانشگاهیان و محققان باید بیش از گذشته وارد این عرصه شوند و در بخش مهمی از تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی‌های شفاف بر پایة عقلانیت و علم برای آیندة دنیا نقش داشته باشند.»
رئیس دانشگاه تهران، آمادگی دانشگاه تهران را در ایجاد و توسعة شبکة علمی و تبادل استاد و دانشجو و همکاری‌های بین دانشگاهی و بین مؤسسات علمی اعلام داشت تا با مشارکت جامعة عملی بتوان دنیایی بهتر برای همة مردم جهان ساخت.
[/av_textblock]
دیدگاهتان را بنویسید