معرفی کتاب: سیاست خارجی فرانسه از 1945
کتاب سیاست خارجی فرانسه از 1945 تألیف فردریک بوزو و ترجمة دکتر هادی دولت‌آبادی، استادیار گروه مطالعات فرانسه، دانشکدة مطالعات جهان، دانشگاه تهران، به همت انتشارات دانشگاه تهران در سال 1399 منتشر شد.
سیاست خارجی فرانسه از 1945 سیری تاریخی‌ـ تحلیلی است از سیاست خارجی فرانسه از سال 1945 تا 2011 در 196 صفحه، در قطع وزیری به شمارة شابک 2-0015-03-964-978 در پنج بخش و 10 فصل، به‌همراه 12 صفحه پیش از متن شامل مقدمة مترجم و مقدمة نویسنده. همچنین، در انتهای اثر، بخشی نیز با عنوان خاتمه وجود دارد.
بخش اول، با عنوان «عصر ناامیدی‌ها (1945- 1958)» در دو فصل بررسی شده است.
در فصل 1، «ورود دشوار به جنگ سرد (1945- 1950)» سیاست دوگل و پس از وی، و پیوند فرانسه با غرب، نتایج طرح مارشال، جغرافیای سیاسی جدید اروپایی، و از طرح شومن تا طرح پلوون بررسی شده است.
در فصل 2، با عنوان «ناتوانی فرانسه (1951- 1958)» وضعیت فرانسه در میان جامعة دفاعی اروپا و هندوچین، تصمیم‌های پیر ماندس فرانس، بحران جامعة دفاعی اروپا، مانع‌الجزایر و احیای طرح اروپا، و زلزلة سیاسی ماجرای کانال سوئز از مباحث مطرح در این فصل است.
بخش دوم، «اعتراض به وضعیت موجود (1958- 1969)» شامل سه فصل 3، 4 و 5 می‌شود.
در فصل 3، با عنوان «بازیابی جایگاه فرانسه (1959- 1961)» مباحث بازتعریف قدرت، برچیده‌شدن مانع استعماری، دیپلماسی یادداشت، حرکت جدید فرانسه در سیاست، و احیای روابط فرانسه و آلمان مطرح شده است.
فصل 4، «به‌چالش‌کشیدن نظم موجود (1962- 1965)» به بررسی سال سرنوشت‌ساز 1962؛ مسائل هسته‌ای؛ اروپای اروپایی مقابل جامعة آتلانتیک؛ معاهدة الیزه؛ گذر از بلوک‌ها؛ و آرام‌سازی، تفاهم و همکاری اختصاص دارد.
در فصل 5، با عنوان «اوج سیاسی بزرگ (1966- 1969)» خروج از ناتو، دیپلماسی جهانی، جنگ شش‌روزه، شوک 1968، و حرکت به‌سوی عادی‌سازی از مباحث مطرح‌شده است.
بخش سوم، با عنوان «مدیریت میراث (1969- 1981)» دو فصل 6 و 7 را پوشش می‌دهد.
پویایی اروپا، احیای پروژة اروپایی، اروپا و ابرقدرت‌ها، میراث تحکیم‌شده، خاور نزدیک و خاور میانه، دوران تردیدها، مسائل اروپا، و جنگ اکتبر 1973 مباحث اصلی فصل 6، «تصمیم بر استمرار (1969- 1974)» را تشکیل می‌دهد.
در فصل 7، با عنوان «آموزش رئیس‌جمهور (1974- 1981)» با آغاز انتخاب والری ژیسکاردستن، تحولات این دوره در قالب مباحث زیر مطرح شده است: مشکلات غرب؛ پیدایش شورای اروپا؛ بیانیة اتاوا؛ فرانسه در برابر جنوب؛ حیات‌خلوت آفریقایی؛ سیاست عربی، خاور نزدیک و خاور میانه‌ای؛ تیرگی روابط شرق و غرب؛ و اروپای به‌سرانجام‌نرسیده.
بخش چهارم، «پایان جنگ سرد (1995- 1981)» دو فصل 8 و 9 را شامل می‌شود.
فصل 8، «جنگ سرد جدید، آرام‌سازی جدید (1981- 1988)» نام دارد و به‌دوران فرانسوا میتران و پیروزی حزب سوسیالیست و ارتباط وی با آمریکا، آلمان و اروپا و وضعیت شمال‌ـ جنوب آفریقا، خاور نزدیک و خاور میانه اختصاص دارد. همچنین، جریان‌های پس از انتخابات مجلس قانونگذاری مارس 1986 بررسی شده است.
فصل 9، با عنوان «پایان یالتا (1995- 1988)» مباحث یکپارچگی آلمان و اروپا، برتری‌جویی میتران، و نظم نوین جهانی، جنگ خلیج‌فارس، فروپاشی یوگسلاوی، آغاز هم‌زیستی سیاسی دوم پس از انتخابات مجلس در مارس 1993، و اروپا و پیمان ناتو را شامل می‌شود.
بخش پنجم، «فرانسه در برابر جهانی‌شدن (1995- 2011) فصل 10 را در برمی‌گیرد.
فصل 10 سال‌های 1995 تا 2007 با عنوان «در جستجوی یک جهان چندقطبی»، به بررسی دوران ریاست‌جمهوری ژاک شیراک، اختصاص دارد، از جمله سازمان‌دهی چندقطبیتی، سیاست عربی فرانسه، مواجهه با ابرقدرت برتر، هم‌زیستی سیاسی سوم، ناتو، بحران‌های بالکان و خاورمیانه، و محدودیت قدرت اروپا. همچنین، در این فصل وقایع پس از 11 سپتامبر بررسی شده است، شامل، بحران عراق، مصالحة آتلانتیک و بحران اروپا.
در بخش خاتمه، با گسستی آغاز شده است که با انتخاب نیکولا سارکوزی تحقق یافت.
مطالعة این کتاب، با توجه به مطالب تاریخی و مرتبط با روابط بین‌الملل، به دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های تاریخ، روابط بین‌الملل، مطالعات منطقه‌ای و مطالعات کشورشناسی در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری توصیه می‌شود.
زهرا جلال‌زاده
کارشناس‌ارشد زبان‌شناسی
دیدگاهتان را بنویسید