رشتة مطالعات روسیه از یک سده پیش تا کنون در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر جهان تحقیق و تدریس شده است. اما، در ایران مطالعة روسیه در سطح دانشگاهی برای نخستین‌بار در دانشکدة مطالعات جهان راه‌اندازی و دورة کارشناسی‌ارشد این رشته با پذیرش دانشجو در سال ۱۳۸۶ به‌منظور پرکردن این خلأ مطالعاتی آغاز شده است.

رشتة مطالعات روسیه در مقطع کارشناسی‌ارشد از جمله رشته‌‌های دوره‌‌های تحصیلات تکمیلی است که در سال ۱۳۸۵ به همت دكتر مهدي سنايي تأسيس و در سال ۱۳۸۶ با پذیرش نخستین گروه از دانشجویان کارشناسی‌ارشد در دانشکدة مطالعات جهان راه‌‌اندازی شده است. مطالعات روسیه ماهیت میان‌رشته‌‌ای دارد و از حوزه‌‌های علوم اجتماعی و علوم ‌انسانی بهره می‌‌گیرد.

مطالعات روسیه با هدف تربیت نیروی انسانی متخصص برای نهادها و سازمان‌‌های دولتی و غیردولتی در سطح ملی و بین‌المللی در حوزة‌ مطالعات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور راه‌‌اندازی شده است. علاوه‌بر آن، با تأسیس این رشته، امکان انجام پژوهش در حوزه‌‌های مختلف زندگی مردم روسیه و جمهوری‌‌های جداشده از آن در آسیای مرکزی، قفقاز و بالتیک فراهم می‌‌شود.

دانش‌‌آموختگان این رشته علاوه‌بر انجام فعالیت‌های کارشناسی و پژوهشی در حوزه‌‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی روسیه‌‌شناسی می‌‌توانند بسیاری از موضوعات این حوزه‌‌ها را در سایر دانشگاه‌‌ها و حتی خارج از کشور آموزش دهند.
قابلیت‌ها و توانایی‌های دانش آموختگان

  • تصدی فعالیت‌‌های فرهنگی ایران در روسیه، آسیای مرکزی، قفقاز و بالتیک
  • تصدی فعالیت‌‌های سیاسی و اقتصادی ایران در روسیه و آسیای مرکزی
  • برقراری ارتباطات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در خارج از کشور
  • انجام پژوهش و عرضة آموزش در حوزة مطالعات روسیه

طول دوره و شکل نظام آموزشی

متوسط دورة کارشناسی‌ارشد مطالعات روسیه ۲ سال و حداکثر دو سال  و نیم پیش‌بینی شده است. حداقل واحدهای هر نیم‌سال ۹ واحد است و دروس به شکل ترمی- واحدی ارائه می‌شود. برای هر واحد نظری ۱۶ ساعت و برای هر واحد عملی ۳۲ ساعت کلاس در نظر گرفته شده است.

دانشجویان دورة کارشناسی‌ارشد مطالعات روسیه در طول دوره کلا ً ۳۲ واحد درسی و تحقیقاتی به شرح زیر می‌گذرانند:

الف) ۲۸ واحد درسی

ب) ۴ واحد پایان‌نامه

لازم است در نیم‌سال نخست تحصیلی سه درس (۶ واحد) مبانی جامعه‌شناسی، مبانی علم اقتصاد و مبانی علم سیاست و در نیم‌سال دوم تحصیلی نیز سه درس (۶ واحد) از یکی از سه گراش اقتصاد (آمار مقدماتی، اقتصاد توسعه، و اقتصاد بین‌الملل)، علوم سیاسی (اصول روابط بین‌الملل، حقوق سازمان‌های بین‌المللی، و مبانی ژئوپلتیک)، و جامعه‌شناسی و فرهنگ (مبانی جمعیت‌شناسی، مبانی ارتباطات جمعی، و ارتباطات و فرهنگ) اخذ شود.

جدول ۱- دروس جبرانی

شمارة درس نام درس تعداد واحد تعداد ساعت پیش‌نیاز
    نظری عملی نظری عملی  
202-01-65 ارتباطات و فرهنگ 2 32
203-01-65 مبانی جمعیت‌شناسی 2 32
204-01-65 اصول روابط بین‌الملل 2 32
205-01-65 حقوق سازمان‌های بین‌الملل 2 32
206-01-65 مبانی ژئوپلیتیک 2 32
207-01-65 آمار مقدماتی 2 32
208-01-65 اقتصاد بین‌الملل 2 32
209-01-65 اقتصاد توسعه 2 32
210-01-65 مبانی ارتباطات جمعی 2 32
016-03-65 مبانی علم اقتصاد 2 32
018-03-65 مبانی جامعه‌شناسی 2 32
019-03-65 مبانی علمی سیاست 2 32
023-07-65 مفاهیم و نظریه‌های مطالعات فرهنگی 2 32
003-20-65 روش تحقیق 2 32

 

جدول 2- دروس اصلی

شمارة درس نام درس تعداد واحد تعداد ساعت پیش‌نیاز
    نظری عملی نظری عملی  
001-03-65 تاریخ روسیه 3 48
002-03-65 سیاست و حکومت در روسیه 2 32
003-03-65 مطالعات فرهنگی روسیه 2 32
004-03-65 روش تحقیق در مطالعات میان‌رشته‌ای 2 1 32 32
006-03-65 جریان‌های ادبی در روسیه 2 32
009-03-65 خواندن و درک مفاهیم زبان روسی 2 32
010-03-65 سیاست خارجی روسیه 2 32
011-03-65 اقتصاد روسیه 2 32
012-03-65 تاریخ روابط ایران و روسیه 2 32

جدول 3- دروس اختیاری

شمارة درس نام درس تعداد واحد تعداد ساعت پیش‌نیاز
    نظری عملی نظری عملی  
008-03-65 رسانه‌ها در روسیه 2 32
013-03-65 زبان تخصصی روسی 2 32
014-03-65 جغرافیای عمومی روسیه 2 32
020-03-65 دین در روسیه 2 32
021-03-65 هنر در روسیه 2 32
022-03-65 قومیت‌های روسیه 2 32
023-03-65 کلیسای ارتدوکس در روسیه 2 32
024-03-65 اسلام و مسلمانان در روسیه 2 32
025-03-65 احزاب سیاسی در روسیه 2 32
026-03-65 بنیادهای مارکسیسم 2 32
027-03-65 فروپاشی اتحاد شوروی 2 32
030-03-65 فلسفه در روسیه 2 32
037-03-65 سمینار 1 1 16 32
038-03-65 تاریخ اروپا 2 32
039-03-65 شرق‌شناسی 2 32